Zaświadczenia o nieprowadzeniu pojazdu w orzecznictwie WSA

Data: 07-07-2015 r.

Zarówno przepisy rozporządzenia (EWG) nr 3821/1985, jak i przepisy ustawy o czasie pracy kierowców nie formułują wprost obowiązku przechowywania przez przedsiębiorców (tak jak w przypadku wykresówek) zaświadczeń o nieprowadzeniu pojazdu, wydawanych kierowcy. Nakładają jednak na niego obowiązek posiadania dokumentacji pozwalającej skontrolować całościowo przestrzeganie przepisów o czasie pracy kierowcy i zachowania obowiązujących norm dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresów odpoczynku.

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 5 listopada 2014 r., III SA/Po 1763/13.

W stanie faktycznym sprawy rozpoznawanej przez sąd inspektorzy inspekcji transportu drogowego przeprowadzili kontrolę w siedzibie firmy transportowej. W jej wyniku ujawnione zostały naruszenia związane z dokumentowaniem czasu pracy kierowców. Podczas kontroli przedsiębiorca nie okazał wykresówki, danych z karty kierowcy, z tachografu cyfrowego lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu. Wskazane braki dotyczyły dwóch kierowców zatrudnionych przez przewoźnika.

Za stwierdzone naruszenia WITD nałożył na przewoźnika karę pieniężną na podstawie lp. 6.3.7 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym. Decyzja organu I instancji została utrzymana w mocy przez GITD. Następnie – na skutek wniesienia skargi przez przewoźnika – sprawa trafiła do WSA w Poznaniu.

W wyroku oddalającym skargę sąd zaznaczył, że zgodnie z przepisami rozporządzenia (EWG) nr 3821/85 na przedsiębiorcy spoczywa bezwzględny obowiązek okazania w trakcie kontroli wykresówek za wszystkie dni, kiedy kierowca był zatrudniony przez przedsiębiorcę. Sytuacja natomiast, w której kierowca nie posiada wykresówek z przyczyn usprawiedliwionych, została określona w ustawodawstwie krajowym, tj. w art. 31 ust. 1 ustawy o czasie pracy kierowców. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorca wykonujący przewóz drogowy jest obowiązany w określonych sytuacjach wystawić zatrudnionemu kierowcy wykonującemu przewóz drogowy zaświadczenie o nieprowadzeniu pojazdu.

Sąd zauważył, że zaświadczenie, o którym mowa we wskazanym przepisie, ma na celu wyjaśnić przyczynę i usprawiedliwić fakt nieposiadania przez kontrolowanego kierowcę wykresówek. Tylko w taki sposób możliwe jest bowiem sprawdzenie przez funkcjonariuszy kontroli drogowej, czy przestrzegane są przepisy o czasie pracy. Jednocześnie sąd podkreślił, że powołane przepisy nie formułują wprost obowiązku przechowywania przez przedsiębiorców (tak jak w przypadku wykresówek) zaświadczeń o nieprowadzeniu pojazdu, wydawanych kierowcy. Nakładają jednak na niego obowiązek posiadania dokumentacji pozwalającej w razie kontroli w siedzibie firmy sprawdzić całościowo przestrzeganie przepisów o czasie pracy kierowcy i zachowania obowiązujących norm dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresów odpoczynku.

Potwierdzenie wyżej wspomnianego stanowiska znalazło wyraz w licznych wyrokach wojewódzkich sądów administracyjnych np. w wyroku WSA w Opolu z 15 września 2014 r., II SA/Op 206/14, WSA w Łodzi z 25 maja 2012 r., III SA/Łd 1136/11, WSA w Bydgoszczy z 5 października 2011 r., II SA/Bd 891/11, WSA w Warszawie z 18 maja 2011 r., VI SA/Wa 636/11, czy też WSA we Wrocławiu z 22 lutego 2013 r., III SA/Wr 64/12.

Stanowisko przeciwne

Przeciwne stanowisko zaprezentowane np. w wyroku WSA w Warszawie z 15 maja 2008 r., VI SA/Wa 251/08, mówiące że przedsiębiorca jest zobowiązany przechowywać zaświadczenia o nieprowadzeniu pojazdu przez 12 miesięcy od ich wystawienia, pojawiało się incydentalnie i nie ma wpływu na utrwaloną linię orzeczniczą.

Nie ma obowiązku przechowywania zaświadczeń

Z analizowanych wyroków wynika zatem, że przedsiębiorca nie ma obowiązku przechowywać w siedzibie swojej firmy zaświadczeń o nieprowadzeniu pojazdu przez swoich kierowców i za brak tych zaświadczeń nie może być ukarany. Jest natomiast zobowiązany do udokumentowania każdego dnia pracy (za okres 12 miesięcy wstecz) zatrudnianych kierowców przy pomocy wykresówek lub danych z karty kierowcy, zaś w przypadku ich braku - przy pomocy wszelkich innych dokumentów, np. ewidencji czasu pracy, planu pracy, wniosków urlopowych, zaświadczeń lekarskich, a także zaświadczeń, o których mowa w art. 31 ustawy o czasie pracy kierowców.

Z faktu, że zaświadczenie o nieprowadzeniu pojazdu może być jednym z dokumentów obrazujących czas pracy kierowców nie można wyciągać wniosku, że przewoźnik ma obowiązek przechowywania takiego konkretnego zaświadczenia przez jakikolwiek okres. Obowiązek przewoźnika w odniesieniu do zaświadczenia dotyczą jedynie wyposażenia w ten dokument kierowcy w celu okazania go podczas kontroli na drodze.

Ważne! Na aktualność stanowisk wyrażonych w zaprezentowanych wyrokach nie ma wpływu treść nowego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym.

Kiedy zaświadczenie może być okazane do kontroli

Oprócz istnienia obowiązku przechowywania przez przedsiębiorców zaświadczeń o nieprowadzeniu pojazdu, w orzecznictwie sądów administracyjnych często rozważana jest kwestia tego, kiedy (do jakiego momentu) zaświadczenie o nieprowadzeniu pojazdu może być okazane do kontroli na drodze i kontroli w firmie.

Zaświadczenie dla nowozatrudnionego kierowcy

Ostatnie zagadnienie związane z zaświadczeniami o nieprowadzeniu pojazdu, które częściej pojawia się w sądach administracyjnych jest to dotyczące wystawienia zaświadczenia nowozatrudnionemu kierowcy, za okres sprzed jego zatrudnienia.

Adam Hrycak, prawnik, specjalista z zakresu transportu drogowego

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Obsługa tachografu

pobierz

Dokumentacja kadrowa kierowcy

pobierz

Zaświadczenie o nieprowadzeniu pojazdu

pobierz

Niemiecka płaca minimalna

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 37461 )
Array ( [docId] => 37461 )