Nie wolno nakładać dwóch kar za to samo naruszenie przepisów

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 22 stycznia 2015 r., w sprawie o sygn. akt II SA/GL 924/14.

W stanie faktycznym stanowiącym podstawę do wydania wyroku inspektorzy ITD przeprowadzili kontrolę w siedzibie firmy transportowej. Podczas kontroli ustalono m.in., że doszło do naruszenia obowiązku wczytywania danych z dwóch tachografów. Kontrolowany przewoźnik nie okazał też danych cyfrowych z tych tachografów zainstalowanych w dwóch pojazdach, łącznie za 68 dni. Z wyjaśnień przewoźnika wynikało, że stwierdzone naruszenia były skutkiem awarii tachografów. WITD nie uwzględnił tej argumentacji i nałożył na przewoźnika karę w wysokości 35.000 zł, ograniczoną na podstawie art. 92a ust. 3 pkt 3 utd do 25.000 zł. Kara została nałożona na podstawie:

- lp. 6.3.12 załącznika nr 3 do utd, który za naruszenie obowiązku wczytywania danych urządzenia rejestrującego – za każdy pojazd przewiduje karę 500 zł,
- lp. 6.3.7 załącznika nr 3 do utd, który w przypadku nieokazania podczas kontroli w przedsiębiorstwie wykresówki, danych z karty kierowcy, z tachografu cyfrowego lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu – za każdy dzień przewiduje karę 500 zł.

Ponadto organ I instancji stwierdził, że przewoźnik powinien niezwłocznie po pierwszej nieudanej próbie wczytania danych wymienić uszkodzone tachografy.

Po rozpoznaniu odwołania GITD utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W skardze do WSA przedsiębiorca zakwestionował nałożenie na niego kary. Podkreślał, że udostępnienie wskazanych przez ITD danych byłoby możliwe wyłącznie w sytuacji gdyby te dane posiadał. Jeżeli jednak tych danych nie posiada, ponieważ na skutek awarii zaniechał ich odczytu, wówczas może być ukarany wyłącznie za niewczytanie danych, ale już nie za ich nieudostępnienie. Zdaniem przewoźnika w jego sprawie doszło do podwójnego karania za skutki niedopełnienia jednej czynności, tj. braku odczytu danych z tachografu.

Sąd przyznał rację przewoźnikowi i uchylił decyzję GITD. W uzasadnieniu wyroku zwrócił uwagę na to, że z uzasadnienia kary za pierwsze z naruszeń wynika, iż w trakcie kontroli przewoźnik nie okazał plików źródłowych z tachografów cyfrowych zainstalowanych w dwóch pojazdach. Takie samo uzasadnienie organy przedstawiły w odniesieniu do drugiego naruszenia. Doszło zatem do sytuacji, w której obie kary są uzasadnione tym samym zdarzeniem, czyli nieokazaniem plików źródłowych z tachografu cyfrowego. W rozpoznawanej sprawie dane z tachografów nie zostały wczytane – jak twierdził przedsiębiorca z powodu awarii tych urządzeń – a potem przedsiębiorca nie okazał danych z obu tachografów podczas kontroli, twierdząc, że skoro nie mógł ich wczytać z przyczyn od niego niezależnych, to tym samym nie mógł ich okazać.

Podsumowując sąd podkreślił, że uzasadnienia obu kar świadczą o tym, że nałożono dwie kary wynikające z tego samego uchybienia w działalności przewoźnika. Jedna z tych kar dotyczy jednak niewczytania danych z tachografu, a druga nieokazania tych samych danych, które nie zostały wczytane. W ocenie sądu, organ nie mógł w tej sytuacji podwójnie ukarać przewoźnika. Powołując się na Rekomendację nr (91)1 Komitetu Ministrów Państw Członkowskich w sprawie kar administracyjnych, sąd wskazał bowiem, że nie jest dopuszczalne dwukrotne karanie kontrolowanego za to samo zachowanie naruszające przepisy prawa, nawet jeżeli sankcje te określają różne przepisy.

Sąd zwrócił też uwagę na treść art. 14 ust. 2 rozporządzenia 3821/1985, który stwierdza m. in., że wykresówki, wydruki, oraz wczytane dane okazuje się lub doręcza na żądanie każdego upoważnionego funkcjonariusza służb kontrolnych. Mowa jest tu zatem o okazywaniu funkcjonariuszom „wczytanych danych”. Okazanie jest więc czynnością następczą wobec wczytania tych danych. Przepis zatem upoważnia funkcjonariuszy służb kontrolnych do żądania okazywania takich danych, które poprzednio zostały wczytane i w tym kontekście należałoby odczytywać l.p. 6.3.7. i 6.3.12. załącznika nr 3 do utd. Jeśli dane nie zostały wczytane, to tym samym nie mogły być okazane na wydrukach podczas kontroli. L.p. 6.3.7. znajdzie zastosowanie wówczas, gdyby przedsiębiorca dane te wczytał i wydruki posiadał, ale nie chciał ich podczas kontroli okazać.