Urlop na żądanie pracownika – kierowcy

Kodeks pracy stanowi, że pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu (art. 167[2] Kodeksu pracy). Oznacza to, że urlop na żądanie nie jest odrębnym, dodatkowym urlopem, lecz mieszczącym się w corocznej puli urlopu, do którego pracownik nabył prawo (20 lub 26 dni). Urlop na żądanie może być udzielony zarówno pracownikowi uprawnionemu do kolejnego urlopu, jak i podejmującemu pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym rozpoczął zatrudnienie (jeżeli w chwili zgłoszenia żądania ma prawo do urlopu).

Szczególny jest tryb udzielania takiego urlopu. O ile bowiem zwykły urlop jest planowany z wyprzedzeniem, w terminie uzgodnionym w planie urlopów albo na bieżąco między pracodawcą a podwładnym, o tyle urlop na żądanie – jak nazwa wskazuje – może być wykorzystany „na gorąco”, najczęściej w razie nagłej potrzeby pracownika. Pracownik powinien zgłosić wniosek o udzielenie urlopu na żądanie najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, przed rozpoczęciem swojego dnia pracy, tj. przed godziną, od której powinien stawić się na stanowisku według obowiązującego go rozkładu czasu pracy (wyroki SN z: 15 listopada 2006 r., sygn. akt I PK 128/06, OSNP 2007/23-24/346, z 7 lutego 2008 r., sygn. akt II PK 162/07).

Urlopu w wymiarze do czterech dni w roku udziela się na każde żądanie pracownika, przy czym nie musi być ono wyrażone na piśmie ani osobiście. Pracownik może wystąpić o niego ustnie, w rozmowie telefonicznej bądź mailowo, choć warto jednak zachować formę pisemną dla celów usprawiedliwienia nieobecności w pracy. Ważne jest jednak, by pracodawca potwierdził przyjęcie zgłoszenia takiego wniosku, by nie doszło do posądzenia pracownika o samowolność w tym zakresie.

4-dniowy urlop na żądanie jest do wykorzystania w roku kalendarzowym bez względu na liczbę pracodawców, u których był zatrudniony. Dlatego każdy pracodawca powinien taki urlop ewidencjonować i w razie rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem zamieścić w świadectwie pracy informację o wykorzystanym już dotąd wymiarze tej części urlopu.

Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie, ale w szczególnych okolicznościach, kiedy nieobecność pracownika w danym czasie mogłaby zaszkodzić jego interesom.  Urlop w tym trybie, niewykorzystany w danym roku kalendarzowym, nie przechodzi na rok następny jako urlop zaległy.