Nota obciążeniowa z adnotacją „reverse charge” nie obliguje do rozliczenia VAT

„Reverse charge” (odwrotne obciążenie) jest metodą rozliczania VAT. Polega na tym, że obowiązek w tym zakresie zostaje przeniesiony ze sprzedawcy na nabywcę, który powinien w takim przypadku wykazać VAT należny oraz naliczony w składanej przez siebie deklaracji VAT. Otrzymanie noty obciążeniowej z taką adnotacją powoduje u przewoźników wątpliwości, jak powinni go potraktować pod kątem rozliczeń tego podatku. Pytania budzi zwłaszcza to, czy tego rodzaju dokument (wystawiony np. w związku z uszkodzeniem w transporcie przewożonego towaru)dotyczy kary umownej albo odszkodowania, które, co do zasady, nie podlegają VAT, czy też wynikającą z niego kwotę należy rozliczyć jako import usług i wykazać w odpowiednich rubrykach deklaracji VAT.

Według organów podatkowych nota obciążeniowa otrzymana od zagranicznego kontrahenta z tytułu niewłaściwie wykonanej usługi transportowej nie nosi znamion importu usług, w związku z czym nie powinna być wykazywana ani rozliczana w tym charakterze np. w deklaracji VAT-7. Takie stanowisko zaprezentował np. dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 21 grudnia 2011 r. (nr IBPP3/443-1079/11/PK). Wyjaśnił w niej m.in., że opłacenie takiej noty obciążeniowej przez polskiego przewoźnika ma charakter rekompensaty mającej na celu naprawienie szkody spowodowanej jego działaniem. Poniesienie przedmiotowych wydatków nie stanowi żadnego wzajemnego świadczenia, lecz ma charakter odszkodowawczy, wynikający z przepisów prawa cywilnego. Nie łączy się zatem z wykonaniem żadnej czynności opodatkowanej VAT i pozostaje poza przedmiotowym zakresem ustawy o VAT, określonym w jej art. 5 ust. 1. W konsekwencji wynikających z takiej noty księgowej kwot, jako niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem, nie należy wykazywać, także w ramach importu usług, w deklaracji VAT.