Nieuzupełnienie na czas dokumentacji przez spółkę biorącą udział w przetargu, nie oznacza od razu utraty wadium – Wyrok Sądu Najwyższego z 10 maja 2013 r., (I CSK 422/2012). Zatrzymanie wadium przez zamawiającego jest dopuszczalne tylko, gdy wykonawca w odpowiedzi na jego wezwanie, celowo i umyślnie nie złoży dokumentów, oświadczeń lub pełnomocnictw.
Władze Warszawy zatrzymały wadium w wysokości 130.000 zł, jakie w przetargu na budowę miejskiej przychodni lekarskiej we Włochach wpłaciła spółka budowlana z Chyliczek. Firma nie przedłożyła na wezwanie gminy m.in. zaświadczenia, że wybudowała co najmniej jeden obiekt służby zdrowia o kubaturze ponad 5000 m³, co było jednym z warunków udziału w przetargu. Wezwanie dostała trzy dni przed terminem związania ofertą. Gmina zaproponowała też przedłużenie okresu związania o dwa miesiące. Spółka nie była zainteresowana uczestnictwem w wydłużonej procedurze przetargowej.
Z treści art. 46 prawa zamówień publicznych wynika, że zamawiający zwraca wadium wszystkim wykonawcom niezwłocznie po wyborze oferty najkorzystniejszej lub unieważnieniu postępowania, z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana, jako najkorzystniejsza. Nie dotyczy to jednak sytuacji, jeżeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie, nie złożył dokumentów lub oświadczeń, lub pełnomocnictw, chyba, że udowodni, że wynika to z przyczyn nieleżących po jego stronie.
Sąd Najwyższy stwierdził, że wprowadzanie sankcji utraty wadium dla wykonawcy, który w odpowiedzi na wezwanie, nie przedstawił dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, ma na celu wyeliminowanie zmów cenowych i jest istotne z punktu widzenia ochrony interesów zamawiającego. Dotychczasowa regulacja sprzyjała sytuacji, w której grupa będących w porozumieniu wykonawców mogła powodować, że zamówienie było udzielane temu spośród nich, który zaoferował najlepszą cenę. Wykonawcy mogli zatem celowo składać oferty bez wymaganych dokumentów lub oświadczeń, a następnie, już po zapoznaniu się z ofertami konkurentów, bez negatywnych konsekwencji wycofać się z udziału w postępowaniu, podlegając jedynie wykluczeniu z postępowania.
Powołany w wyroku rygor ze strony sądu służy, zatem eliminacji zmów z przetargów, by nie brały w nich udziału firmy dla pozoru. Regulacja, która w swoim założeniu miała zapobiegać zmowom cenowym, stała się zmorą przedsiębiorców. Zamiast w nieuczciwe firmy, uderza w te, które nie miały zamiaru manipulować swoimi cenami.
W świetle wyroku, zamawiający zobowiązany jest do zatrzymania wadium, gdy wykonawca nie uzupełni wymaganych dokumentów lub oświadczeń bądź pełnomocnictw, do których został wezwany, w odpowiednim terminie. Ponadto możliwość zatrzymania wadium dotyczy wszystkich uczestników postępowania, których zamawiający wezwał do uzupełnienia wymaganych dokumentów, niezależnie od tego, jakie mają realne szanse na uzyskanie zamówienia.
Źródło: Wyrok Sądu Najwyższego z 10 maja 2013 r., (sygn. akt I CSK 422/2012)
Przemysław Gogojewicz, radca prawny
Zobacz także:
