Rozliczenia emerytury i renty na podstawie zaświadczeń lub oświadczeń

Nie ma sformalizowanego formularza zaświadczenia składanego w ZUS dla celów rozliczenia świadczenia w związku z osiąganym przychodem. Powinno ono zawierać wszystkie informacje, które pozwolą ZUS na jak najkorzystniejsze rozliczenie świadczenia, bez konieczności prowadzania dodatkowego postępowania wyjaśniającego. Płatnik podaje w nim:

• dane identyfikacyjne świadczeniobiorcy (imię i nazwisko, adres zamieszkania orz rodzaj i numer pobieranego świadczenia),
• wykaz uzyskanego przychodu przez pracownika, najlepiej za każdy kolejny miesiąc rozliczanego roku,
• okres, którego dotyczy wypłata, jeżeli dotyczy innego miesiąca niż miesiąc wypłaty oraz tytuł wypłaty.

Jeżeli płatnik składek ma wątpliwość, czy określony przychód wpływa na zawieszenie/zmniejszenie emerytury lub renty, powinien w zaświadczeniu wskazać kwotę oraz dokładnie opisać tytuł wypłaty.

Emeryt przedsiębiorca przedstawia oświadczenie o wysokości osiągniętego przychodu. Nie ma znaczenia, czy emeryt lub rencista opłacał składki na ubezpieczenia społeczne, czy też był zwolniony z tego obowiązku ze względu na posiadanie ustalonego prawa do świadczenia lub na podleganie obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z innego tytułu. Jako przychód wskazuje się wysokość podstawy wymiaru składek.

Emeryt prowadzący działalność, który nie płaci składek na ubezpieczenia społeczne (nie przystąpił dobrowolnie do ubezpieczeń społecznych), w oświadczeniu wskazuje kwotę przychodu w takiej wysokości, w jakiej dla danego okresu ustalona została podstawa wymiaru tych składek.

Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2012 r. wynosiła:

• 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale – 2.115,60 zł,

• 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2012 r., dla osób, o których mowa w art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – 450,00 zł.

Przykład

Emerytka mająca prawo do wcześniejszej emerytury od 2010 r. i pobierająca ją (rozwiązała stosunek pracy z dniem 31 marca 2010 r.) rozpoczęła, od 1 stycznia 2012 r., prowadzenie swojej pierwszej działalności pozarolniczej. Z tytułu jej wykonywania nie podlegała obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, ponieważ ma ustalone prawo do emerytury. Nie przystąpiła również do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych. W oświadczeniu o wysokości przychodu za 2012 r. powinna wskazać najniższą podstawę wymiaru, od której płaciłaby składki na ubezpieczenia społeczne, czyli 450 zł miesięcznie.

Podstawa prawna:

• Art. 103–105, art. 125, 127, 134, 135 i 138 ustawy z 7 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 1009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania i zmniejszania emerytury i renty (Dz.U. nr 58, poz. 290 ze zm.).

Autor: Łukasz Matuszewski, specjalista w zakresie emerytur i rent
Opracowanie redakcyjne: Renata Kajewska

• Od 2013r. wydłuża się okres uprawnień do świadczenia przedemerytalnego
• Roczne rozliczenie rent i emerytur