Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, który rozstaje się z podwładnymi z przyczyn ich niedotyczących, musi wypłacać odprawy. Jak jednak ustalić prawo do odprawy w przypadku umowy na czas określony, rozwiązania której nie trzeba uzasadniać?
Przepisy ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z pracownikami z przyczyn niedotyczących pracowników (tzw. ustawy o zwolnieniach grupowych) stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
-
10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
-
10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
-
30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.
Wobec braku rozróżnienia pracodawców, ustawę stosuje się do wszystkich pracodawców – także publicznych – spełniających powyższe wymogi.
Odprawa nawet dla jednego zwalnianego z przyczyn organizacyjnych
Pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:
- 1-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
-
2-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
-
3-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
Powyższa odprawa przysługuje także wówczas, gdy wyłącznym powodem uzasadniającym indywidualne wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, są przyczyny niedotyczące pracownika.
Powyższe oznacza, że wyłączną przyczyną zwolnienia, uzasadniającą prawo do odprawy musi być przyczyna leżąca wyłącznie po stronie pracodawcy, tj. przyczyna organizacyjna, ekonomiczna, związana z likwidacją jednostki lub jej części itp. Mimo braku obowiązku podania przyczyny wypowiedzenia w przypadku rozwiązania umowy na czas określony, jeśli następuje to właśnie z przyczyn niedotyczących pracownika, pracodawca musi wypłacić odprawę (o ile spełnia warunek dotyczący stosowania ustawy, tj. liczby zatrudnionych).
Zwolnienie z powodu nieefektywnej pracy – odprawa się nie należy
Jeżeli natomiast pracodawca złożył wypowiedzenie w związku z niezadowalającymi wynikami pracy zatrudnionego, to trudno uznać by pracownik miał prawo do odprawy z tytułu zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracownika. Istnieje tu sprzeczność – przyczyna leży wyłącznie po stronie pracownika, a więc nie po stronie pracodawcy. Nie ma innych uprawnień do odpraw z tytułu rozwiązania stosunku pracy poza wskazaną odprawą z tytułu zwolnień grupowych i ewentualnie odprawą emerytalno-rentową.
Podstawa prawna: art. 1 ust. 1, art. 8, art. 10 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844 ze zm.).
Michał Culepa
Zobacz także:
