Komornik może zabrać całe wynagrodzenie z umowy zlecenia

Ogólną regułą jest, że wynagrodzenie uzyskiwane z tytułu realizacji umów cywilnoprawnych nie podlega ochronie przed potrąceniami z tytułu zajęć komorniczych. Tak więc komornik może domagać się, aby zleceniodawca przekazał na poczet zajęcia całą sumę zarobioną przez zleceniobiorcę.

Wspomniana zasada nie ma jednak charakteru bezwzględnego. W sytuacji gdy wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej jest dla danej osoby głównym, regularnie wypłacanym źródłem otrzymania, ochronie przed egzekucją podlega kwota ustalana na zasadach przewidzianych w Kodeksie pracy – za czas do najbliższego terminu wypłaty. Tak więc w tej sytuacji zastosowanie znajdują reguły określone w art. 87 § 3 Kodeksu pracy, pomimo że zleceniobiorca nie jest pracownikiem w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Można zatem takiej osobie potrącić nie więcej niż 1/2 wynagrodzenia, a w przypadku świadczeń alimentacyjnych – nie więcej niż 3/5 wynagrodzenia.

Wyłączenia z zajęcia części wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika może dokonać tylko komornik. Stąd, zleceniodawca powinien dokonywać potrącenia całego wynagrodzenia w sytuacji, gdy z treści zajęcia nie wynikają żadne ograniczenia.

Jeżeli wynagrodzenie z umowy zlecenia nie ma charakteru stałego, ochronie podlega kwota niezbędna dla pracownika i jego rodziny na utrzymanie przez 2 tygodnie. Również w tym przypadku ustalenie kwoty wolnej od potrąceń niezbędnej pracownikowi i jego rodzinie należy do komornika.

W sytuacji gdy umowę cywilnoprawną, np. umowę o dzieło, zawarto jako dodatkową, funkcjonującą obok umowy o pracę, to dla dokonywania potrąceń z umowy o pracę stosować należy ograniczenia przewidziane w Kodeksie pracy dla egzekucji z wynagrodzeń. Natomiast potrącenia z umowy o dzieło nie są limitowane – chyba że wynagrodzenie otrzymywane na podstawie umowy o pracę jest niższe niż określona w Kodeksie pracy kwota chroniona przed potrąceniem.

Warto zwrócić uwagę, że komornik, dokonując zajęcia, nie zawsze zna charakter stosunku prawnego łączącego strony. Dlatego zdarza się, że do firmy lub instytucji, w której dłużnik nie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, lecz wyłącznie na podstawie umowy cywilnoprawnej komornik przesyła zajęcie wynagrodzenia za pracę (w trybie art. 881 Kodeksu postępowania cywilnego). Nie należy dokonywać potrąceń na podstawie takiego zajęcia lecz niezwłocznie powiadomić komornika o zaistniałej sytuacji. Komornik powinien wówczas dostarczyć inny dokument, tj. zajęcie wierzytelności (w trybie art. 896 Kodeksu postępowania cywilnego).

W sytuacji, gdy zachodzą jakiekolwiek przeszkody dla dokonania potrącenia z wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej w pełnej wysokości wskazanej przez komornika, zakład pracy powinien jak najszybciej powiadomić o tym komornika.