Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia uprawnień pracowniczych przez pracodawcę. Jeśli otrzyma odszkodowanie za okres wypowiedzenia, będzie można mu dokonać potrąceń z tego świadczenia w pełnej wysokości.
Brak ochrony przed potrąceniami odszkodowań pracowniczych skutkuje tym, że z jednej strony pracodawca może być zobowiązywany do wydania komornikowi całej kwoty odszkodowania na poczet egzekwowanych długów pracownika. Z drugiej strony pracodawca może też sam potrącać albo zgłaszać żądanie potrącenia z odszkodowania kwot, które pracownik jest mu winien.
Wcześniejsze wyroki Sądu Najwyższego uznawały, że odszkodowania pracownicze mają taką samą ochronę przed potrąceniami jak wynagrodzenie za pracę. Tymczasem nowsze orzeczenia odmiennie interpretują przepisy, odmawiając takiej ochrony odszkodowaniom. Sąd uznał więc, że istnieje więc poważny problem prawny, co do zakresu ochrony przed potrąceniami należności takich jako odszkodowanie za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika. Dlatego skład orzekający zdecydował w postanowieniu o odroczeniu rozprawy i przekazaniu do rozstrzygnięcia przez skład 7 sędziów Sądu Najwyższego pytania prawnego o następującej treści: czy odszkodowanie należne pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę podlega ochronie przed potrąceniami na podstawie art. 87 § 1 kp?
Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów, wydał 17 stycznia 2013 r. uchwałę: odszkodowanie należne pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę na podstawie art. 55 § 11 kp nie podlega ochronie przewidzianej w kp. Zdaniem Sądu Najwyższego odszkodowanie to nie może podlegać ochronie dlatego, że przepisy Kodeksu pracy chronią przed potrąceniami wynagrodzenia za pracę, a odszkodowanie takim wynagrodzeniem nie jest. Niektórym świadczeniom może przysługiwać taka ochrona, ale pod warunkiem że przepisy wyraźnie wskazują, że jest to świadczenie traktowane na takich samych zasadach jak wynagrodzenie. Może to dotyczyć wszelkich wypłat gwarancyjnych, otrzymywanych przez pracownika zamiast normalnej pensji, jak np. wynagrodzenia urlopowe, chorobowe itp.
Źródło: Uchwała SN z 17 stycznia 2013 r. (II PZP 4/12).
Podstawa prawna: art. 55 § 11, art. 87 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Michał Culepa, specjalista w zakresie wynagrodzeń
Zobacz także:
