Prawa majątkowe ze stosunku pracy objęte są potrąceniami na tych samych zasadach co wynagrodzenia. Stosownych potrąceń dokonuje się od łącznej kwoty praw majątkowych przed jej podziałem na uprawnione osoby, pomniejszonej o sumę zaliczek na podatek dochodowy, ustalonych oddzielnie od każdej części przypadającej na jednego uprawnionego.
Prawa majątkowe ze stosunku pracy, do których zaliczamy m.in. wynagrodzenie wypłacone po śmierci pracownika, objęte jest zajęciem komorniczym na ogólnych zasadach.
Z dniem śmierci pracownika automatycznie wygasa jego stosunek pracy. Natomiast prawa majątkowe przysługujące z tego stosunku przechodzą w równych częściach na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Do tych praw należą nie tylko niewypłacone pracownikowi wynagrodzenie zasadnicze, ale również inne świadczenia, jak np. różnego rodzaju dodatki czy też ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Fakt objęcia praw majątkowych ze stosunku pracy ogólnymi zasadami potrąceń skutkuje tym, że odpowiednie zastosowanie mają tu przepisy ograniczające możliwość dokonywania potrąceń, w tym kwoty wolne. To z kolei rodzi wątpliwość, czy w sytuacji gdy pracownik zmarł w trakcie miesiąca kalendarzowego, pracodawca powinien zastosować pełną kwotę wolną, czy zmniejszyć ją proporcjonalnie do okresu przepracowanego. Otóż, przepisy nie przewidują w takiej sytuacji możliwości zmniejszenia kwoty wolnej od potrąceń. Należy więc zastosować pełną kwotę, nawet jeśli w danym miesiącu pracownik przepracował tylko jeden dzień.
Przykład: w związku z nagłą śmiercią pracownika pracodawca nie wypłacił mu wynagrodzenia zasadniczego wraz z dodatkami funkcyjnym i stażowym. Z ustaleń pracodawcy wynika, że uprawnione do praw majątkowych ze stosunku pracy są dwie osoby (żona i syn zmarłego), a ogólna kwota netto przysługujących rodzinie praw majątkowych wynosi 3.668,54 zł. Wynagrodzenie pracownika objęte było zajęciem komorniczym z tytułu kredytu bankowego na kwotę 12.567 zł. Z uwagi na to, że mamy tu do czynienia z potrącaniem świadczeń niealimentacyjnych, maksymalna dopuszczalna kwota potrącenia wynosi 1.834,27 zł (1/2 z 3.668,54 zł). Natomiast kwota wolna od potrąceń wynosi 1.181,38 zł – przy założeniu, że pracownik był zatrudniony na pełnym etacie oraz miały wobec niego zastosowanie podstawowe koszty uzyskania przychodu i ulga podatkowa. W związku z tym, że suma praw majątkowych, przysługująca uprawnionym członkom rodziny po dokonaniu maksymalnego potrącenia (1.834,27 zł), jest wyższa od kwoty wolnej od potrąceń (1.181,38 zł), pracodawca powinien potrącić właśnie tę maksymalną stawkę. Oznacza to, że każdy z uprawnionych otrzyma na rękę 917,14 zł (3.668,54 zł – 1.834,27 zł = 1.834,27 zł; 1.834,27 zł : 2 = 917,14 zł – po zaokrągleniu).
Podstawa prawna:
- art. 833, art. 881 § 2 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.);
- art. 63[1], art. 87 § 3 pkt 2, art. 87[1] § 1 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Andrzej Wilczyński, specjalista w zakresie wynagrodzeń
Zobacz także:
