Pracodawca wypłacając ryczałtowy ekwiwalent za pranie odzieży roboczej, powinien od jego kwoty naliczać składki na ubezpieczenia społeczne. Objęty składkami ZUS nie będzie natomiast taki ekwiwalent, który uwzględnia faktycznie ponoszone przez pracownika koszty.
Zgodnie z art. 2379 kp pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Powinien także zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zadbać o ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie.
Kodeks pracy przewiduje również, że w sytuacji gdy pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika. Warunkiem jest wypłacanie przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości poniesionych kosztów.
Nie każdy ekwiwalent będzie zwolniony od składek
Przepisy prawa pracy nie określają szczegółowych zasad ustalania i wypłacania ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej. Najczęściej ustalenia dotyczące jego wysokości i częstotliwości wypłaty są zawierane w wewnętrznych uregulowaniach pracodawcy (układzie zbiorowym, regulaminie pracy lub regulaminie wynagradzania).
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartość ekwiwalentów pieniężnych za pranie odzieży roboczej wyłączona została z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, przy założeniu, że są one wypłacane zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, a więc w wysokości odzwierciedlającej koszty faktycznie poniesione przez pracownika.
Stanowisko takie zajął ZUS w interpretacji z 11 kwietnia 2013 r. (DI/20000/451/381/2013). Wskazał w niej, że ze zwolnienia od składek na ubezpieczenia społeczne nie korzysta ekwiwalent za pranie odzieży, który jest wypłacany pracownikowi w ryczałtowej wysokości, niezależnie od ponoszonych przez pracownika kosztów.
Podstawa prawna:
- art. 2379 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
- § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 1998 r. nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Leszek Skupski, specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych
Zobacz także:
