Pierwszy wyjątek, to sytuacja, gdy pracodawca zawrze z pracownikiem umowę o dzieło w okresie korzystania przez tego pracownika z urlopu bezpłatnego. Drugi, to zawarcie umowy o dzieło w okresie korzystania przez pracownika z urlopu macierzyńskiego bądź urlopu wychowawczego.
W obydwu przypadkach przychód z umowy o dzieło jest wolny od składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.
Przykład 1
Jakub P. przebywa na urlopie bezpłatnym. Urlop bezpłatny jest okresem, w którym umowa o pracę trwa nadal, natomiast obowiązki stron - świadczenie pracy i wypłata wynagrodzenia - ulegają zawieszeniu. Tym samym ulega zawieszeniu stosunek pracy, a zatem i obowiązek ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. W okresie od 1 sierpnia do 30 września 2012 r. osoba ta zawarła umowę o dzieło z firmą, która udzieliła jej urlopu bezpłatnego.
Z tytułu wykonywanej w okresie od 1 sierpnia do 30 września 2012 r. umowy o dzieło Jakub P. nie podlega ani ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu, a tym samym zamawiający dzieło nie opłaca z tego tytułu składek.
Przykład 2
Iwona C. przebywa na urlopie macierzyńskim i pobiera z tego tytułu zasiłek macierzyński. Z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Od 15 maja do 30 września 2012 r. z pracodawcą, który udzielił jej urlopu macierzyńskiego zawarła umowę o dzieło.
W okresie wykonywania umowy o dzieło osoba ta w dalszym ciągu podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Z tytułu umowy o dzieło natomiast nie podlega ani ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu, a tym samym nie powinny być opłacane żadne składki.
