Zgłoszenia do ubezpieczeń pracowników przebywających na urlopach wychowawczych dokonuje się za pomocą formularza ZUS RCA, a nie ZUS ZUA. Jako kod tytułu ubezpieczenia podaje się symbol zaczynający się od cyfr 12 11. Rolę płatnika składek pełni tu zawsze pracodawca udzielający urlopu.
Od 1 stycznia 2012 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe w przypadku osób korzystających z urlopów wychowawczych stanowi kwota odpowiadająca 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Składka w nowej wysokości obowiązuje od trzeciego miesiąca następnego kwartału. Podstawa ta nie może być jednak wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone danej osobie za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy.
ZUS wyjaśnia, że przy ustalaniu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia uwzględnia się wypłaty, które stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe. Natomiast podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie uległa zmianie i nadal odpowiada aktualnej wysokości świadczenia pielęgnacyjnego.
Przykład:
Z dniem 1 września 2012 r. dwie pracownice rozpoczęły korzystanie z urlopu wychowawczego. Z ustaleń pracodawcy wynika, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie z 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wyniosło u pierwszej z nich 2450,65 zł, a u drugiej 1876,54 zł. Zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z 9 sierpnia 2012 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w II kwartale 2012 r. wynosiło 3496,82 zł, co oznacza, że maksymalna podstawa składek emerytalno-rentowych za osoby przebywające na urlopach wychowawczych w miesiącach wrzesień–listopad 2012 r. wyniosła 2098,09 zł.