Stanowisko prokurenta a ubezpieczenia społeczne

Potwierdził to ZUS w indywidualnej interpretacji z 22 października 2013 r. (nr 413). Została ona wydana w następującym stanie faktycznym. Do ZUS zwróciła się spółka, która wskazała, że jej zarząd – na podstawie podjętej przez siebie uchwały - ustanowił prokurentami dwie osoby zatrudnione w spółce na podstawie umowy o pracę (jedna z nich była zatrudniona na stanowisku kierownika marketu budowlanego, a druga na stanowisku administracyjno-biurowym związanym z obsługą sekretariatu spółki).

Z uwagi na to, że funkcja prokurenta wiązała się z szeregiem czynności niewchodzących w zakres obowiązków pracowniczych, zarząd zamierzał – wyłącznie na podstawie swojej uchwały - przyznać im wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji prokurenta. Pracodawca miał wątpliwość jak potraktować należność z tytułu prokury - czy doliczyć je do pensji z etatu i oskładkować, czy też oddzielić od etatu i wypłacać bez potrącania składek.

Zakres obowiązków wynikających z umów o pracę różnił się od czynności związanych z pełnomocnictwem. W ocenie spółki udzielenie prokury przez przedsiębiorcę danej osobie nie powoduje powstania obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Spółka zwróciła się o wyjaśnienie do ZUS, który uznał jej stanowisko za prawidłowe.

ZUS wyjaśnił, że zgodnie art. 109[1] Kodeksu cywilnego prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez podmiot podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. Obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. W spółkach z o.o. prokurent jest powoływany przez zarząd.

Powołanie na stanowisko prokurenta spółki nie stanowi samoistnego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych. Prokurent może pełnić te funkcję bez umowy, wyłącznie na mocy samego aktu powołania (uchwały). Ustanowienie prokurenta spółki przez jej zarząd nie oznacza nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu art. 68 Kodeksu pracy i stanowi co najwyżej nawiązanie stosunku korporacyjnego.

Pełnienie funkcji prokurenta na podstawie uchwały zarządu spółki jest neutralne w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym. Bez znaczenia prawnego w kontekście obowiązku podlegania ubezpieczeniom z tytułu pełnienia funkcji prokurenta na podstawie powołania był także fakt równoległego zatrudnienia w spółce na podstawie umowy o pracę.