Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu wykonywania jednocześnie kilku umów zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z tytułu tej umowy zlecenia, która została zawarta najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z tytułu pozostałych (wszystkich lub wybranych) umów zlecenia. Może również zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń.
Wyjaśnijmy, iż w sytuacji, gdy zleceniobiorca ma zawartą umowę o pracę i np. dwie umowy zlecenia,podlega z mocy prawa ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę, a przychód osiągany z tytułu umowy o pracę i umów zleceń stanowi łącznie podstawę oskładkowania.
Jeżeli osoba ta nie będzie jednak miała zawartej umowy o pracę, lub z niej zrezygnuje, obowiązkowe ubezpieczenia będą wówczas dotyczyły umowy zlecenia wcześniej zawartej. Nie oznacza to, że zleceniobiorca nie może podlegać ubezpieczeniom dobrowolnie z tytułu drugiej umowy. Ponadto może również zmienić tytuł do ubezpieczeń.
Inaczej wygląda sytuacja z ubezpieczeniem zdrowotnym. Umowa zlecenia stwarza konieczność opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne bez względu na to, czy jest to pierwsze czy kolejne zlecenie, czy poza tą umową zleceniobiorca posiada także inne tytuły do ubezpieczenia.
Wyjątkiem jest umowa zlecenia zawarta z uczniem lub studentem do ukończenia przez te osoby 26. roku życia.
Jak wskazuje art. 66 ustawy zdrowotnej,obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnegopodlegają m.in. osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, jak również osoby z nimi współpracujące.
Obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne objęte są zatem wszystkie tytuły do obowiązkowych lub dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Nie ma przy tym znaczenia to, czy dana osoba przystąpi do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych. Dlatego też, jeśli na przykład dana osoba jest pracownikiem i osiąga dochód ze stosunku pracy nie niższy niż minimalne wynagrodzenie za pracę (tj. w 2015 r 1.750 zł) i zawrze dodatkowo umowę zlecenia z innym podmiotem niż jego pracodawca, to będzie z tytułu tej umowy podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, mimo, iż z umowy zlecenia będzie jedynie spełniała warunki do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym.
Za osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług oraz za osobę z nią współpracującą składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza zamawiający.
Dla podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu na podstawie umowy zlecenie nie ma znaczenia wysokość przychodu osiąganego przez zleceniobiorcę z tytułu danej umowy.Składka jest odprowadzana zarówno wówczas, gdy przychód z umowy zlecenia wynosi np. 5.000 zł, jak i wtedy, gdy wynosi on 100 zł. Ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu natomiast nie podlega osoba wykonująca umowę zlecenia nieodpłatnie. Nieodpłatny charakter umowy powinien jednak wyraźnie wynikać z jej treści.
