Sprawa dotyczyła właściciela firmy transportowej, będącej płatnikiem składek ZUS. Pan P. prowadził od 1993 r. firmę transportową, zatrudniając czterech pracowników. W dniu 12 czerwca 2002 r. ZUS wydał skarżącemu zaświadczenie, że nie zalega on ze składkami na ubezpieczenia społeczne. Wkrótce firma popadła w tarapaty finansowe, w efekcie czego P. zaprzestał płacenia składek. ZUS wszczął więc przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne. Ostatecznie P. rozpoczął opłacanie zaległych składek od września 2003 r., ale już w grudniu 2003 r. zakończył prowadzenie działalności gospodarczej.
ZUS nie może zaliczać wpłat na dowolne zaległości składkowe
Składki ZUS opłacone przez płatnika za konkretny okres rozliczeniowy, wskazany w prawidłowo wypełnionej dokumentacji płatniczej, powinny być zaewidencjonowane przez ZUS jako wpłaty za ten okres, niezależnie od innych zadłużeń. ZUS nie może więc dowolnie zaliczać wpłat na wybrane przez siebie zaległości. Jeżeli inne zaległości się pojawiają, ZUS powinien wydać odrębną decyzję określającą ich kwotę i termin spłaty. Tak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z 3 lutego 2014 r. (I UK 264/13).
Mimo to problemy byłego przedsiębiorcy się nie zakończyły, gdyż w sierpniu 2009 r. ZUS dokonał korekty deklaracji rozliczeniowej za maj 1999 r. To spowodowało przesunięcie dokonanych przez pana P. płatności zaległych składek na najstarsze zaległości. Efekt tego był taki, że ZUS stwierdził, że nadal P. posiada zaległości składkowe na łączną kwotę ponad 307.000 zł wraz z odsetkami. Wystawił więc decyzję nakazującą zapłatę zaległych składek.
Od tej decyzji odwołał się były przedsiębiorca, jednak sądy I i II instancji oddaliły jego odwołanie i następnie apelację. Sąd Najwyższy jednak orzeczenie apelacyjne uchylił i nakazał ponowne rozpoznanie sprawy. W uzasadnieniu przypomniał, że zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.; dalej: ustawa systemowa) płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.
Wprawdzie art. 48b ust. 2 ustawy systemowej stanowi, że ZUS może korygować z urzędu błędy stwierdzone w dokumentach związanych z ubezpieczeniami społecznymi, ale art. 49 tej ustawy jednocześnie wskazuje, że rozporządzenie określa kolejność zaliczania wpłat składek na FUS oraz innych należności, do których poboru jest zobowiązany ZUS – gdy płatnik opłaca je i przekazuje niezgodnie z przepisami ustawy.
SN wskazał, że z tego ostatniego przepisu wynika konieczność ewidencjonowania wpłaconych składek zgodnie z prawidłowo sporządzoną deklaracją za dany miesiąc. Składki opłacone i prawidłowo zaewidencjonowane powinny być zaewidencjonowane zgodnie z tą deklaracją, a nie na poczet innych należności. SN podkreślił, że płatnik składek powinien mieć poczucie bezpieczeństwa i przekonanie, że wpłacone składki zostaną zaewidencjonowane zgodnie z prawidłowo wypełnionymi deklaracjami. Przeciwne działania organu ZUS mogłyby doprowadzić do chaosu, w którym płatnik składek nie wie, w których miesiącach powstała niedopłata, a z kolei ZUS nie potrafi precyzyjnie wskazać wpłaconych przez niego kwot, które zostały zaewidencjonowane na zadłużenie z wcześniejszych miesięcy.
Zobacz także:
Tagi: zaległe składki ZUS
Zaloguj się, aby dodać komentarz
Nie masz konta? Zarejestruj się »
