Przy czym, za dzieci, nad którymi opieka uprawnia do zasiłku opiekuńczego, uważa się dzieci własne ubezpieczonego, dzieci małżonka, dzieci przysposobione oraz dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie. Z kolei za członków rodziny uważa się małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.
Kontrola pracowników przez pracodawcę lub ZUS W przypadku zwolnienia lekarskiego otrzymanego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny pracodawca lub jednostka ZUS w trakcie kontroli pracownika ustala, czy pracownik sprawujący opiekę nie wykonuje pracy zarobkowej albo czy nie wykorzystuje zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem, czyli do innych celów niż sprawowanie opieki. Dodatkowo podczas kontroli pracownika ustala się także, czy nie ma innych członków rodziny mogących zaopiekować się dzieckiem lub chorym członkiem rodziny (nie dotyczy to sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 2).
Jeżeli w trakcie kontroli pracownika zostanie stwierdzone, że ubezpieczony wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje zwolnienie w sposób niezgodny z jego celem albo gdy zostanie ustalone, że są inni członkowie rodziny mogący zapewnić opiekę, osoba kontrolująca sporządza w tej sprawie protokół. Protokół powinien być przedłożony osobie kontrolowanej w celu wniesienia przez nią uwag.
Wątpliwości, czy zwolnienie lekarskie było wykorzystywane niezgodnie z jego celem, w przypadku gdy kontrola pracownika jest przeprowadzana przez pracodawcę, rozstrzyga właściwa terenowa jednostka organizacyjna ZUS. W razie sporu może być wydana decyzja, od której ubezpieczonemu przysługuje odwołanie do sądu rejonowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
