Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 9 lipca 2012 r. prawo do trzynastki za dany rok może przysługiwać również temu pracownikowi, który przepracował mniej niż 6 miesięcy w roku. Przypadki, w których istnieje taka możliwość, cały czas budzą jednak duże wątpliwości.
Przypadki, w których istnieje taka możliwość, zostały wymienione w art. 2 ust. 3 ustawy o trzynastkach. W przepisie tym wskazano m.in. okres korzystania z urlopu wychowawczego, a pominięto okres przebywania na urlopie macierzyńskim. Taki stan rzeczy zakwestionował Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 9 lipca 2012 r. (sygn. akt P 59/11), w którym orzeczono, że przywołana wyżej regulacja w zakresie, w jakim pomija okres urlopu macierzyńskiego, jako umożliwiający nabycie prawa do trzynastki w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, w sytuacji nieprzepracowania w ciągu całego roku kalendarzowego faktycznie 6 miesięcy, jest niezgodna z art. 32 ust. 1 w związku z art. 71 ust. 2 Konstytucji RP.
Podkreślmy, iż Trybunał nie uchylił omawianego przepisu ustawy o trzynastkach, a jedynie stwierdził konieczność nowelizacji przytoczonego aktu prawnego.
Stwierdzenie niezgodności przepisu z danym artykułem Konstytucji skutkuje utratą mocy obowiązującej zaskarżonego przepisu z chwilą ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw. Wyrok został ogłoszony 17 lipca 2012 r. i tego dnia wszedł również w życie. W związku z tym art. 2 ust. 3 utracił moc obowiązującą w wyżej wskazanym zakresie z dniem 17 lipca 2012 r.
Skutkiem tego było przygotowanie przez rząd projektu ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (z 5 października 2012 r.). W myśl tego projektu przepracowanie co najmniej 6 miesięcy nie jest wymagane w przypadku korzystania z:
- z urlopu macierzyńskiego,
- z dodatkowego urlopu macierzyńskiego,
- z urlopu ojcowskiego,
- z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
- z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
- ze zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem do ukończenia przez nie ósmego roku życia,
- ze zwolnienia od pracy przysługującego pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat (2 dni w ciągu roku kalendarzowego, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia).
W dniu 3 grudnia 2012 r. do Sejmu wpłynął też senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowe (uchwała Senatu z 30 listopada 2012 r.), który zgodnie z intencją projektodawców ma stanowić wykonanie wyroku TK. Prace nad tymi projektami nie są ukończone.
Podstawa prawna
- art. 2–4 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. nr 160, poz. 1080 ze zm.).
- § 6 i § 14 rozporządzenia z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczególnych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.).
Autor: Andrzej Wilczyński, specjalista w zakresie wynagrodzeń
Opracowanie redakcyjne: Renata Kajewska
Zobacz także:
