W przypadku gdy pracodawca chce ustalić wynagrodzenie pracownika na poziomie minimalnym, musi sprawdzić, czy osoba ta była zatrudniona wcześniej. Jeśli bowiem z umowy zlecenia podlegała ona ubezpieczeniom emerytalno-rentowym, ma to wpływ na wysokość jej wynagrodzenia.
Do stażu, od którego zależy wysokość wynagrodzenia minimalnego, wchodzą nie tylko okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także wszystkie inne okresy, w czasie trwania których opłacana była składka na ubezpieczenia społeczne lub zaopatrzenie emerytalne.
Zleceniobiorcy generalnie podlegają ubezpieczeniom. Wyjątkiem są jedynie uczniowie gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz studenci w wieku do ukończenia 26 lat. Jeżeli więc pracownik podlegał ubezpieczeniom z tytułu umowy zlecenia, to jego aktualny staż, mający wpływ na obowiązującą stawkę wynagrodzenia minimalnego, wynosi 2 lata. Oznacza to, że jego pensja nie może być niższa od pełnej kwoty wynagrodzenia minimalnego (przykład).
Konsekwencje nieuwzględnienia zlecenia w stażu
Przykład: Z dniem 1 października 2013 r. pracodawca podpisał umowę o pracę z pracownicą, dla której było to pierwsze zatrudnienie w ramach stosunku pracy. Poprzednio osoba ta była jednak zatrudniona przez 2 lata na podstawie umowy zlecenia, z tytułu której podlegała ubezpieczeniom społecznym. Z uwagi na to, że jest to pierwsze zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, pracodawca określił pensję pracownicy na poziomie odpowiadającym 80% wynagrodzenia minimalnego, tj. w wysokości 1.280 zł. Postępowanie to jest nieprawidłowe, ponieważ w stażu decydującym o wysokości wynagrodzenia minimalnego należało uwzględnić także okres wykonywania umowy zlecenia.
Oznacza to, że pracownica nie może zarabiać mniej niż 1.600 zł, a tym samym jej pobory zostały zaniżone przez pracodawcę. W razie zauważenia błędu przez kontrolę PIP pracodawca będzie zmuszony naliczyć i wypłacić stosowne wyrównanie wraz z odsetkami. Z odpowiednim roszczeniem może też wystąpić sama pracownica. Zmiana wynagrodzenia będzie skutkować korektą opłaconych w zaniżonej wysokości składek ubezpieczeniowych oraz podatku dochodowego. Oprócz tego na pracodawcę może być nałożona kara grzywny.
Identyczne zasady dotyczą sytuacji, gdy pierwsze zatrudnienie na podstawie umowy o pracę podejmuje osoba, która poprzednio prowadziła działalność gospodarczą. Jest to bowiem również okres podlegania ubezpieczeniom emerytalno-rentowym. Należy jednak sprawdzić, czy osoba ta nie zawieszała w tym czasie działalności, ponieważ wtedy składki na ubezpieczenia nie byłyby opłacane.
Podstawa prawna:
- art. 6 ust. 1–3 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. nr 200, poz. 1679 ze zm.),
- art. 6 ust. 1 pkt 4–5 oraz ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.).
Bogdan Majkowski, specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych
Zobacz także:
