Nie każdy składnik wynagrodzenia wlicza się do ekwiwalentu urlopowego

Kategoria: Urlop wypoczynkowy - świadczenia

Data: 30-11-2013 r.

Wypłata ekwiwalentu pieniężnego jest możliwa tylko w przypadku niewykorzystania przez pracownika przysługującego mu w całości lub w części urlopu z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Ponieważ świadczenie to podlega takiej samej ochronie jak wynagrodzenie za pracę, zaniżenie jego wysokości może skutkować nałożeniem na pracodawcę grzywny.

Jeżeli pracownik nie przepracował pełnego okresu 3 albo 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, sumę zmiennych składników wynagrodzeń, faktycznie wypłaconych mu w tym okresie, dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwały te składniki wynagrodzeń, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy – zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (§ 16 ust. 2 w związku z art. 17 ust. 2 rozporządzenia).

W wyroku z 20 lipca 2000 r. (I PKN 17/00) Sąd Najwyższy uznał, że tzw. premia uznaniowa, jeżeli nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego (wynagrodzenia służącego do ustalenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop).

Oznacza to, że o uwzględnieniu premii przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego decyduje jej rodzaj. Jeżeli premia wraz z warunkami do jej nabycia została określona w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, to pracownikowi po spełnieniu tych warunków przysługuje roszczenie o jej wypłacenie. Jest to bowiem premia o charakterze roszczeniowym, a uznanie pracodawcy nie ma tu żadnego znaczenia.

Premię taką należy zatem uwzględnić w podstawie wynagrodzenia urlopowego (służącego do obliczenia ekwiwalentu za urlop). Inaczej jest natomiast w przypadku premii uznaniowej, której przyznanie zależy wyłącznie od swobodnej decyzji pracodawcy. Takiej właśnie premii dotyczy powyższy wyrok.

Do podstawy ekwiwalentu nie wlicza się również:

wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy (art. 6 rozporządzenia).

Wartość współczynnika dla pracownika zatrudnionego w pełnym i w niepełnym wymiarze czasu pracy w 2014 roku znajdziesz w styczniowym dodatku specjalnym do miesięcznika Wynagrodzenia w Twojej firmie.

Podstawa prawna:

art. 63¹ § 2, art. 171, art. 171¹, art. 282 § 1 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
art. 1 ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. nr 4, poz. 28 ze zm.),
Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.).

Paulina Rybicka-Telec, prawnik

Zobacz także:

Tagi: ekwiwalent urlopowy, wynagrodzenie, urlop wypoczynkowy, rozkład czasu pracy