Podstawę wymiaru ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy stanowią stałe i zmienne składniki wynagrodzenia.
Sposób postępowania w odniesieniu do premii uznaniowej jako składnika podstawy ekwiwalentu za urlop, budzi wiele wątpliwości i jest często spotykanym problemem. Rozwiązanie tego dylematu znajduje lub powinno się znaleźć w wewnętrznych przepisach obowiązujących u danego pracodawcy, dotyczących zasad wynagradzania (regulaminie wynagradzania), natomiast u pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia regulaminu – w umowie o pracę.
Zasadniczo, tylko premie regulaminowe powinny być wliczane po podstawy wymiaru wynagrodzenia i ekwiwalentu za urlop, jednak o ostatecznym rozstrzygnięciu tej kwestii decyduje nie nazwa premii, a jej roszczeniowość.
Jeśli pracownik ma prawo do egzekwowania wypłaty premii, wówczas traci ona charakter nagrody, stając się w rzeczywistości premią regulaminową, tylko inaczej nazwaną. Prawo podwładnego do żądania wypłaty premii zależy od kryteriów jej przyznawania, które powinny być w sposób jasny i zrozumiały zapisane w regulaminie zakładowym.