Adaptacja zawodowa - korzyści dla obu stron umowy
Adaptacja zawodowa dotyczy przede wszystkim tych osób, które po raz pierwszy podejmują pracę zawodową, ale również tych, którzy zmieniają miejsce pracy lub charakter zajęcia. Formalne przyjęcie pracownika do pracy nie oznacza zakończenia procesu jego zatrudniania. W tym okresie powinna nastąpić konfrontacja oczekiwań pracodawcy i pracownika z możliwościami ich realizacji. Pracodawca oczekuje od nowego pracownika zaangażowania w wykonywaną pracę i rzeczywistego jej wykonywania, natomiast pracownik odczuwający pewne potrzeby szuka możliwości ich zaspokojenia w pracy. Zatem w okresie adaptacyjnym zarówno pracownik, jak i pracodawca zdobywają informacje o możliwościach zaspokojenia swoich oczekiwań.
Ponadto nastąpić powinno przystosowanie wykonywanych zadań do kwalifikacji i zainteresowań pracownika. Zadania odpowiadające umiejętnościom i zainteresowaniom pracownika pozwalają na szybsze przystosowanie do pracy i zwiększenie jej efektywności, ale także są warunkiem wykonywania pracy w sposób bezpieczny. Jeżeli natomiast pracownik nie otrzymuje zadań odpowiadających jego przygotowaniu i nie ma sprzyjającego klimatu do realizacji swoich aspiracji zawodowych, następuje zwykle obniżenie zainteresowania wykonywaną pracą. Gdy nie zostanie to w porę dostrzeżone i zmienione, może doprowadzić do zmniejszenia jej efektywności, co w wielu sytuacjach jest równoznaczne z nienależytym wykonywaniem zadań, z pominięciem np. zasad i przepisów bhp.
Nowo zatrudniony pracownik, a przede wszystkim podejmujący pierwszą pracę zawodową, często stwierdza, że to, czego nauczył się wcześniej w zakresie bhp, odbiega od rzeczywistości. Styka się również z zachowaniami i sposobem wykonywania pracy przez tzw. starych pracowników łamiących zasady i przepisy bhp, najczęściej dla doraźnych korzyści (szybsze wykonanie zadania, przedłużenie przerwy itp.). Zetknąć się może nawet z presją współpracowników, aby pracę wykonywał w sposób podobny do nich.
Aby nowego pracownika nie zniechęcić do ścisłego przestrzegania zasad i przepisów bhp, żeby nie czuł się on wyobcowany z zespołu, powinien być pod opieką doświadczonego pracownika wykonującego pracę w sposób bezpieczny, osoby z nadzoru, jak również pracownika służby bhp, którzy powinni pomagać mu w rozwiązywaniu doraźnych problemów i utwierdzać w konieczności wykonywania pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami.
To wszystko, czego nauczy się pracownik w pierwszym okresie pracy, będzie skutkować pozytywnie (albo negatywnie) na dalsze jego zachowanie w procesie pracy. Zasadą powinno być niekaranie pracownika za popełnione błędy, lecz znalezienie przyczyn ich popełniania i pomoc w postępowaniu w sposób bezpieczny.
Nowy pracownik nie może być pozostawiony samemu sobie i według własnego uznania rozwiązywać problemy, z którymi spotyka się w codziennej pracy. Nie może również bać się zapytać, jak postąpić w danej sytuacji, jak bezpiecznie wykonać pracę, a także dlaczego uczono go czego innego, a inaczej wygląda rzeczywistość? Powinien on również mieć możliwość zgłoszenia rozwiązań poprawiających warunki czy ergonomię pracy. Nowi pracownicy mają często bardzo rzeczowe i ostre spojrzenie na sposób wykonywania pracy i mogą wnieść wiele dobrych, bezpiecznych i ergonomicznych rozwiązań.
