Odmowa przyznania odszkodowania a wina pracownika

Na postawie otrzymanych informacji wyjaśniam, że zespół powypadkowy słusznie uznał opisane zdarzenie za wypadek przy pracy. Zdarzenie to spełnia bowiem kryteria definicji wypadku przy pracy. Było to zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz i mające związek z pracą.

Bez wglądu do dokumentacji powypadkowej, ale na podstawie otrzymanych informacji, chciałbym podkreślić, że przy ustalaniu okoliczności i przyczyn tego wypadku zespół powypadkowy powinien ustalić, dlaczego pracownik nie używał przydzielonego mu obuwia ochronnego i dlaczego osoba kierująca pracownikami zezwoliła/dopuściła tego pracownika do wykonywania pracy bez środków ochrony indywidulanej. Odpowiedź na te pytania umożliwia zespołowi ustalenie przyczyn wypadku przy pracy.

Według mojej oceny bezpośrednią przyczyną tego wypadku było uderzenie przez spadający element w stopę pracownika, w wyniku czego doszło do urazu. Natomiast do przyczyn pośrednich można zaliczyć m.in.:

• brak nadzoru,
• tolerowanie przez osoby sprawujące nadzór odstępstw od przepisów i zasad bhp,
• brak środków ochrony indywidualnej,
• nieużywanie przez pracownika środków ochrony indywidualnej.

Ocena stanu faktycznego pozwala stwierdzić, że do wypadku nie doszło wyłącznie z winy umyślnej pracownika. Nie można też przypisać wyłącznie pracownikowi rażącego niedbalstwa. W opisanym zdarzeniu zawinił pracownik i osoba nadzorująca jego pracę.

Po analizie otrzymanych informacji i przyczyn tego wypadku należy stwierdzić, że zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadków przy pracy było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Udowodnienie wyłącznej winy w takich przypadkach jest w praktyce bardzo trudne, gdyż nie zawsze do danego zdarzenia dochodzi na skutek wyłącznej winy pracownika. Według mojej oceny nie można przypisać wyłącznej winy pracownikowi, gdyż poza złamaniem przez pracownika przepisów i zasad bhp doszło również do szeregu innych przyczyn pośrednich, m.in. niewłaściwego nadzoru nad wykonywaną pracą i tolerowania przez nadzór sytuacji, kiedy pracownik wykonuje pracę bez właściwego obuwia.

Na zakończenie warto przytoczyć wyrok Sądu Najwyższego z 3 grudnia 2013 r (II UK 169/13): „Występowanie jakiejkolwiek współprzyczyny wypadku uniemożliwia stosowanie konstrukcji utraty prawa do świadczeń w myśl art. 21 ust. 1 ustawy z 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, albowiem z tego punktu widzenia nie ma znaczenia ani to, która z przyczyn wypadku miała większy ciężar gatunkowy, ani to, w jakim ewentualnie zakresie ubezpieczony przyczynił się do zdarzenia. Istotne jest jedynie, że istniały także inne przyczyny wypadku, niż ewentualne zawinienie ubezpieczonego.”

W mojej ocenie ZUS powinien przyznać pracownikowi świadczenia z tytułu wypadków przy pracy. Pracownikowi przysługuje też prawo odwołania się od decyzji ZUS.