Dokapitalizowanie spółki – procedura przeprowadzenia

W przypadku dopłat ustawodawca wymaga, aby możliwość ich nakładania wynikała wprost z umowy spółki. Wystarczający jest wszakże zapis mówiący, że dopłaty do określonej wysokości mogą być nakładane na wspólników w drodze uchwały. W takim wypadku zastosowanie znajdują przepisy art. 177–179 Kodeksu spółek handlowych (ksh). Wynika z nich natomiast, że dopłaty stanowią swoistą formę nieoprocentowanej pożyczki udzielanej spółce przez jej wspólników. Z tego też względu uchwała w sprawie nałożenia dopłat powinna określać ich wysokość oraz termin wniesienia. Co ważne, każdy ze wspólników wnosi dopłaty proporcjonalnie do liczby posiadanych przez niego udziałów. Nie jest zatem możliwe wniesienie dopłat jedynie przez część wspólników bądź w wysokości nieproporcjonalnej.

Analogicznie, dopłaty zwracane są wspólnikom równomiernie. Podjęcie uchwały o zwrocie dopłat możliwe jest natomiast, jeśli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym. Dodatkowo uchwała taka musi zostać ogłoszona przez spółkę, a zwrot może się rozpocząć dopiero po upływie trzech miesięcy od dnia takiego ogłoszenia.

Kolejną instytucją umożliwiającą wniesienie dodatkowych środków finansowych do spółki jest podwyższenie jej kapitału zakładowego. Co do zasady odbywa się ono w drodze zmiany umowy spółki. Jednakże umowa może zawierać postanowienie, zgodnie z którym podwyższenie kapitału zakładowego do określonej kwoty oraz w oznaczonym czasie nie będzie stanowić zmiany umowy. W takim przypadku wspólnicy również podejmują uchwałę o podwyższeniu, wskazując nową wysokość kapitału zakładowego oraz przypadające im udziały. Do sądu rejestrowego składa się również aktualną listę wspólników uwzględniającą zmiany w liczbie jednostek uczestnictwa w spółce.

Jeżeli umowa spółki lub uchwała o podwyższeniu kapitału nie stanowi inaczej, dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów. Prawo pierwszeństwa należy wykonać w terminie miesiąca od dnia wezwania do jego wykonania. Oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału wymaga formy aktu notarialnego.

Podwyższając kapitał zakładowy, można postanowić, że cena nabycia udziałów będzie wyższa niż ich cena nominalna (nie mniej niż 50 zł). W takim przypadku nadwyżkę ponad wartość nominalną udziałów (tzw. agio) przelewa się na kapitał zapasowy spółki. Kwoty zgromadzone w tym kapitale mogą być zaś wydatkowane przez spółkę na cele określone w umowie spółki bądź w uchwale wspólników, np. na późniejsze inwestycje.