Funkcjonariuszem publicznym jest osoba zajmująca kierownicze stanowisko w instytucji państwowej. Zatem z przepisów prawa wynika, że dyrektor szkoły lub innej jednostki oświatowej jest funkcjonariuszem publicznym. Obok przysługujących mu uprawnień ma większą odpowiedzialność i obowiązki z nią związane.
W przepisach prawa wskazano przestępstwa, za które karę ponosi wyłącznie funkcjonariusz publiczny. Zgodnie z art. 231 kk należą do nich:
Wyższe kary dla dyrektora jako funkcjonariusza publicznego
Kary przewidziane za popełnienie tych przewinień są bardzo wysokie. Sięgają do 10 lat pozbawienia wolności włącznie (art. 231 kk). Istnieją także sytuacje, w których za to samo przestępstwo funkcjonariusz publiczny podlega surowszej karze niż osoba nie będąca nim. Przykładem jest art. 266 kk, zgodnie z którym ujawnienie informacji objętej tajemnicą albo jej nieuprawnione wykorzystanie jest zagrożone karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat. Natomiast w przypadku popełnienia analogicznego czynu przez funkcjonariusza publicznego kara pozbawienia wolności może mieć wysokość nawet 3 lata.
Przekroczenie uprawnień przez dyrektora szkoły
Przekroczenie uprawnień to zachowanie funkcjonariusza publicznego, w którym podejmuje czynność wykraczającą poza jego uprawnienia służbowe. W przypadku dyrektora szkoły to na przykład wydanie decyzji, do której nie ma uprawnień, podejmowanie decyzji i wydawanie poleceń wykraczających poza kompetencje wynikające z pełnionej funkcji, postępowanie sprzeczne z poleceniami wydanymi przez przełożonego.
Niedopełnienie obowiązków
Niedopełnienie obowiązków to całkowite zaniechanie spełnienia obowiązku (brak działania) lub na wykonaniu obowiązku w sposób niewłaściwy. Niedopełnienie obowiązków może polegać na przykład na niewykonaniu polecenia służbowego, nie wywiązaniu się z zadań wynikających z pełnionej funkcji.
Zestawienie przestępstw i kar przewidzianych za ich popełnienie przez funkcjonariuszy publicznych
|
Podstawa prawna
|
Rodzaj przestępstwa
|
Kara
|
|
Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego
|
|
art. 231 § 1 kk
|
- przekroczenie swoich uprawnień,
- niedopełnienie obowiązków,
- działanie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego
|
pozbawienie wolności
do 3 lat
|
|
art. 231 § 2 kk
|
- przekroczenie swoich uprawnień,
- niedopełnienie obowiązków,
- działanie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej
|
|
|
art. 231 § 3 kk
|
gdy sprawca czynu określonego w § 1 działa nieumyślnie i wyrządza istotną szkodę
|
grzywna, ograniczenie wolności albo pozbawienie wolności do 2 lat
|
|
Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości
|
|
art. 246 kk
|
stosowanie przemocy, groźby bezprawnej lub w inny sposób znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad inną osobą przez funkcjonariusza publicznego lub osobę, która działa na jego polecenie w celu uzyskania określonych zeznań, wyjaśnień, informacji lub oświadczenia
|
pozbawienie wolności
od roku do 10 lat
|
|
Przestępstwa przeciwko ochronie informacji
|
|
art. 266 § 2 kk
|
ujawnienie przez funkcjonariusza publicznego osobie nieuprawnionej informacji stanowiącej tajemnicę służbową lub informacji, którą uzyskał w związku z wykonywaniem czynności służbowych, a której ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony interes
|
pozbawienie wolności
do 3 lat
|
|
Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów
|
|
art. 271 § 1 kk
|
Poświadczenie nieprawdy co do okoliczności mającej znaczenie prawne w dokumencie przez
funkcjonariusza publicznego.
|
pozbawienie wolności
od 3 miesięcy do 5 lat
|
|
art. 271 § 2 kk
|
Poświadczenie nieprawdy co do okoliczności mającej znaczenie prawne w dokumencie przez
funkcjonariusza publicznego w wypadku sytuacji mniejszej wagi.
|
grzywna,
kara ograniczenia wolności
|
|
art. 271 § 3 kk
|
gdy sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej
|
pozbawienie wolności
od 6 miesięcy do 8 lat
|
Podstawa prawna:- Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. nr 88, poz. 553 ze zm.).
- Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.).
- Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r. nr 89, poz. 555 ze zm.).
- Ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 33, poz. 178 ze zm.).
- Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jedn. :Dz.U. z 2011 r. nr 287, poz. 1687).
- Ustawa z 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz.U. z 2011 r. nr 34, poz. 173).
Małgorzata Celuch, nauczycielka matematyki i informatyki, wicedyrektor w zespole szkół
Zobacz także:
