Podejmując decyzję w sprawie redukcji etatów dyrektorzy zwykle chcą zwolnić takiego nauczyciela, z którym rozstanie będzie ich mniej kosztować. Nie chodzi tu tylko o wysokość odprawy, która może sięgać 6-miesięcznej pensji, ale o czasochłonne procedury i konsultacje, które należy przeprowadzić przed wręczeniem wypowiedzenia. W praktyce łatwiej jest zwolnić nauczyciela zatrudnionego na umowę o pracę niż na podstawie mianowania.
Stosunek pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania może zostać rozwiązany:
- w razie całkowitej likwidacji szkoły;
- w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć;
- na wniosek nauczyciela;
- z powodu czasowej niezdolności nauczyciela do pracy spowodowanej chorobą, jeżeli okres tej niezdolności przekracza 182 dni;
- w razie orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy;
- w razie uzyskania negatywnej oceny pracy;
- w razie cofnięcia skierowania do nauczania religii w szkole;
- na mocy porozumienia stron;
- w razie nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie okresowe lub kontrolne;
- w razie dwukrotnego nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie okresowe lub kontrolne
(art. 20 ust. 1, art. 23 ust. 1, ust. 4, ust. 5 Karty Nauczyciela).
Zatem, muszą zaistnieć uzasadnione przyczyny, aby rozwiązać z nauczycielem zatrudnionym na podstawie mianowania stosunek pracy. Brak jednej z ww. przyczyn i brak zgody nauczyciela uniemożliwia rozwiązanie z nim stosunku pracy.
Z kolei stosunek pracy zawarty z nauczycielem na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony można rozwiązać:
- w razie całkowitej likwidacji szkoły;
- w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć - dotyczy to nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze zajęć,
- z końcem roku szkolnego, za trzymiesięcznym wypowiedzeniem;
- w każdym czasie i bez wypowiedzenia w razie niezdolności nauczyciela do pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż jeden rok, chyba że w szczególnie uzasadnionych wypadkach lekarz leczący stwierdzi możliwość powrotu do pracy w zawodzie nauczyciela;
- w razie orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy;
- w razie uzyskania negatywnej oceny pracy;
- w razie cofnięcia skierowania do nauczania religii w szkole;
- na mocy porozumienia stron;
- w razie nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie okresowe lub kontrolne,
- w razie dwukrotnego nieusprawiedliwionego niezgłoszenia się nauczyciela na badanie okresowe lub kontrolne
(art. 27 Karty Nauczyciela).
Przyczyna wypowiedzenia musi być prawdziwa
Przy czym wypowiedzenie stosunku pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę powinno zawierać uzasadnienie (art. 30 § 4 Kodeksu pracy).
W przypadku nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę istnieje możliwość wypowiedzenia nauczycielowi stosunku pracy z zastosowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia, jednak należy podać przyczynę wypowiedzenia, która może dotyczyć innych okoliczności niż wskazane wyżej. Ważne jest to, aby przyczyna była prawdziwa i faktycznie uzasadniała wypowiedzenie nauczycielowi stosunku pracy.
W związku z powyższym brak środków finansowych – wskazywany przez organy prowadzące, jako przyczyna reedukacji etatów – nie jest wystarczającą przyczyną rozwiązania z nauczycielem stosunku pracy.
Podstawa prawna:
- art. 20 ust. 1, art. 23 ust. 1, ust. 4, ust. 5, art. 27 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.).
- art. 30 § 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).
Agnieszka Rumik, prawnik, specjalista prawa oświatowego
Zobacz także: