Po stanie nieczynnym można przejść na świadczenie kompensacyjne i otrzymać odprawę

Dyrektor szkoły w razie:

• całkowitej likwidacji szkoły rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy;
• częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć
  rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny (art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela).

Po otrzymaniu wypowiedzenia nauczyciela ma 30 dni na złożenie wniosku o przeniesienie go w stan nieczynny. W takim przypadku wypowiedzenie jest bezskuteczne. Z upływem sześciomiesięcznego okresu pozostawania w stanie nieczynnym stosunek pracy wygasa.

Wygaśnięcie stosunku pracy powoduje dla nauczyciela skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy w zakresie świadczeń przedemerytalnych (art. 20 ust. 5c Karty Nauczyciela).

Rozwiązanie stosunku pracy warunkiem nabycia prawa do świadczenia kompensacyjnego

Świadczenie kompensacyjne przysługuje nauczycielom, którzy spełnili łącznie następujące warunki:

• osiągnęli odpowiedni wiek, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych;
• mają okres składkowy i nieskładkowy w rozumieniu ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, ze zm.) wynoszący 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy w jednostkach, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z 22 maja 2009 r., w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć;
• rozwiązali stosunek pracy (art. 4 ust. 1 ustawy z 22 maja 2009 r.).

Przy przejściu na świadczenie kompensacyjne należy się odprawa

Nauczycielowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, który przepracował w szkole co najmniej 20 lat, przyznaje się odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy (art. 87 ust. 2 Karty Nauczyciela).

Najpierw stan nieczynny, potem świadczenie kompensacyjne nie pozbawia prawa do odprawy

Z powyższego wynika, że pomiędzy rozwiązaniem stosunku a przejściem na świadczenie kompensacyjne musi istnieć związek, który nie musi być przyczynowo-skutkowy, może być tylko funkcjonalny albo czasowy (wyrok SN z 2 października 2008 r., I PK 54/08).

Zauważyć jednak należy, że skoro prawo do świadczenia kompensacyjnego przysługuje także w razie wygaśnięcia stosunku pracy po upływie stanu nieczynnego, to tym bardziej nauczycielowi przysługuje z tego tytułu odprawa. Poniekąd potwierdza to poniższy wyrok SN, który wprawdzie zapadł na nieco innym stanie faktycznym, ale potwierdza prawo do odprawy emerytalnej (a zatem także związanej ze świadczeniem kompensacyjnym) po wygaśnięciu stosunku pracy z upływem stanu nieczynnego.

Kontynuowanie nauczycielskiego zatrudnienia połączone z pobieraniem emerytury nauczycielskiej nie pozbawia prawa do odprawy pieniężnej przewidzianej w art. 87 ust. 2 KN nauczyciela, którego stosunek pracy wygasł z upływem okresu pozostawania w stanie nieczynnym i przejścia na emeryturę, jeżeli wcześniej nie skorzystał on z uprawnienia do tej odprawy.

Przepis ten nie uzależnia prawa do odprawy od określonego sposobu zakończenia nauczycielskiego stosunku pracy, ale od przejścia na emeryturę w związku z jego definitywnym ustaniem (wyrok SN z 25 stycznia 2002 r. III ZP 24/01). Zatem nauczyciel może przejść w stan nieczynny, a następnie na świadczenie kompensacyjne i nabędzie z tego tytułu prawo do odprawy pieniężnej.