Wydatki na aplikacje prawnicze nie są kosztem podatkowym

Dotychczas sądy pozwalały doradcom podatkowy, adwokatom i radcom prawnym na zaliczanie opłat zawodowych do kosztów prowadzonej kancelarii; nawet, jeżeli były one ponoszone kilka lat wcześniej. Np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (I SA/Po 358/13) nie miał wątpliwości, że odbycie aplikacji radcowskiej jest niezbędne i konieczne do wykonywania zawodu radcy prawnego. Sąd uznał, że aplikacja jest specjalistycznym szkoleniem zawodowym, którego odbycie jest warunkiem koniecznym do uzyskania uprawnień zawodowych, a następnie podjęcia działalności zawodowej w ramach indywidualnej kancelarii. Zatem wydatki poniesione na odpłatną aplikację spełniają definicję kosztów uzyskania przychodów.  

Jednak Naczelny Sąd Administracyjny uznał w wyroku z 17 października 2014 r, że opłaty poniesione przez przyszłego radcę prawnego mają charakter osobisty. Sprawa dotyczyła podatniczki w trakcie aplikacji radcowskiej, która wnosiła roczne opłaty za każdy rok szkolenia. Później rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług prawniczych. Wątpliwości dotyczyły tego, czy poniesione przez nią wydatki mogą być zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodu z działalności gospodarczej.

Organ podatkowy stwierdził, że wydatki zostały poniesione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, a w konsekwencji nie spełniają przesłanek określonych w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjne w Warszawie, który nie zgodził się ze stanowiskiem organu skarbowego. Sąd uznał, że odbycie aplikacji radcowskiej jest warunkiem koniecznym rozpoczęcia wykonywania zawodu radcy prawnego, więc wydatki poniesione na szkolenie są bezpośrednio związane i niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej i uzyskiwania przychodu.

Naczelny Sąd Administracyjny przyznał jednak rację organom podatkowym. Zdaniem NSA wydane sumy przed rozpoczęciem działalności gospodarczej nie mogą zostać uznane za poniesione w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, ponieważ jeszcze ono nie istnieje. Wydatki te mają więc charakter osobisty, służą zdobyciu kwalifikacji zawodowych i nie można uznać ich za koszt uzyskania przychodów z działalności gospodarczej.