Ujawnienie darowizny podczas kontroli a sankcja karna

Podatnicy nie zawsze pamiętają, by od kwoty darowizny odprowadzać należne podatki. Może się niekiedy zdarzyć sytuacja, że urząd skarbowy w trakcie kontroli ujawni taką darowiznę i nakaże zapłatę podatku w wysokości 20 proc. Nie zawsze jednak taka sprawa musi zakończyć się zapłatą tego podatku.

Tak było w przypadku podatnika, u którego prowadzono kontrolę nieujawnionych źródeł z 2008 roku. Kontrola wykazała, że podatnik otrzymał od ojca 190 tys. zł, czego wcześniej nie zgłosił w odpowiednim terminie. Po ujawnieniu darowizny podatnik od razu zapłacił podatek. W opinii organu podatkowego z uwagi na to, że podatnik w trakcie kontroli powołał się na otrzymaną darowiznę, powinien zapłacić 20% podatek.

Podobnego zdania był też WSA w Poznaniu, który wyjaśnił, że w przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Innego zdania był jednak Naczelny Sąd Administracyjny, który stwierdził, że organy podatkowe nie powinny nakładać sankcyjnej stawki podatku, ponieważ wiedziały wcześniej o darowiźnie. Sąd zajął korzystne dla podatnika stanowisko, mimo że ten nie powołał się przed organami podatkowymi na otrzymaną w przeszłości, a nieopodatkowaną darowiznę, co zostało ujawnione w toku czynności kontrolnych. Podatnik jedynie potwierdził, że otrzymał pieniądze.

Sąd stwierdził, że do ujawnienia darowizny doszło w trakcie prowadzonego postępowania (mimo późniejszego potwierdzenia przez podatnika otrzymania darowizny i złożenia zeznania podatkowego), nie zaś powołania się na nią przez podatnika. Skoro zatem organ posiadał informację o darowiźnie, powinien podjąć postępowanie w sprawie opodatkowania jej z urzędu i w toku tego postępowania wyjaśnić pochodzenie nieujawnionych środków.

Podatnika, który nie złożył zeznania o uzyskanych darowiznach, obciąża pierwotny obowiązek podatkowy. Organ podatkowy miał zatem możliwość wszczęcia z urzędu postępowania – zarówno w zakresie samego podatku, odsetek za zwłokę, jak i ewentualnych sankcji karnych skarbowych.