Nazwisko dziecka pozamałżeńskiego

Fakt narodzenia się dziecka należy zgłosić do urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na miejsce urodzenia w terminie 14 dni od dnia narodzin. W przypadku, gdy matka dziecka nie pozostaje w związku małżeńskim dane dotyczące ojca dziecka można wpisać do aktu urodzenia w dwóch przypadkach:

• gdy doszło do uznania dziecka,
• gdy ojcostwo zostało ustalone sądownie.

Jeżeli żadna z powyższych przesłanek nie zostanie spełniona, wówczas w akcie urodzenia figuruje jedynie nazwisko matki dziecka.

Nazwisko dziecka a uznanie

Gdy doszło do uznania dziecka przepisy wskazują, iż o nazwisku uznanego dziecka decydują zgodne oświadczenia obojga rodziców. Oświadczenia te składane są jednocześnie z oświadczeniami koniecznymi do uznania ojcostwa (odpowiednio oświadczeniem mężczyzny, że jest ojcem dziecka oraz oświadczeniem matki dziecka, która potwierdza fakt ojcostwa danego mężczyzny).

Rodzice dziecka mogę wybrać nazwisko spośród następujących możliwości:

• nazwisko matki,
• nazwisko ojca,
• nazwisko złożone z nazwiska matki i nazwiska ojca (kolejność również zależy od wyboru rodziców).

W praktyce często jednak dochodzi do sytuacji konfliktowych, ponieważ rodzice nie są w stanie porozumieć się w kwestii wyboru nazwiska dziecka. W razie braku zgodnych oświadczeń rodziców ustawodawca przedstawia rozwiązanie polegające na tym, że dziecko nosi nazwisko dwuczłonowe złożone z nazwisk obojga rodziców, z tym, że nazwisko matki jest pierwsze w kolejności. Zasada ta obowiązuje nie tylko w sytuacji, gdy rodzice złożyli sprzeczne oświadczenia, ale także wtedy, gdy nie złożyli ich w ogóle.

Porady prawne adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych - on line lub telefonicznie

Jeżeli uznanie ojcostwa nastąpi po sporządzeniu aktu urodzenia, dotychczasowe nazwisko dziecka może ulec zmianie, a w akcie urodzenia wpisuje się informację o dokonanym uznaniu i nowym nazwisku. Jest to jednak tylko możliwość, ponieważ fakt uznania nie stoi na przeszkodzie, aby dziecko zachowało dotychczasowe brzmienia nazwiska.

Co istotne, różne oświadczenia rodziców w przedmiocie nazwiska dziecka pozostają bez wpływu na skuteczność uznania. Nie jest więc powiedziane, że godząc się na uznanie rodzice dziecka muszą jednocześnie być zgodni w kwestii nazwiska. Warto przy tym pamiętać, że jeżeli w momencie uznania dziecko ma ukończone 13 lat, wówczas do zmiany jego nazwiska potrzebna jest również jego zgoda.

Nazwisko dziecka a sądowe ustalenie ojcostwa

W przypadku sądowego ustalenia ojcostwa reguły dotyczące nazwiska dziecka są podobne. W toku postępowania rodzice mogą złożyć oświadczenia w przedmiocie wyboru nazwiska dziecka, a jeżeli są one zgodne wówczas wyrażona w nich wola jest dla sądu wiążąca. Nazwisko dziecka rodzice mogą ukształtować w swoich oświadczenia identycznie jak przy procedurze uznania.

Brak zgodnych oświadczeń będzie prowadziło do sytuacji, że sąd z urzędu w wyroku nada dziecku nazwisko złożone, składające się w kolejności z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Również w tym wypadku, do zmiany nazwiska dziecka, które ukończyło 13 lat, wymagana jest jego zgoda.