W świetle prawa cywilnego darowizną jest każde bezpłatne świadczenie, które powoduje uszczuplenie majątku darczyńcy. Darowizna może wobec tego przyjąć postać pieniężną, rzeczową, dotyczyć praw majątkowych, ruchomości, nieruchomości, zwolnienia z długu, a także świadczenia bezpłatnych usług na rzecz obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą być przykładowo: środki trwałe, prawa majątkowe, wyroby gotowe, materiały czy środki pieniężne.
Przykład 1 - Darowizna towarów handlowych w księgach rachunkowych darczyńcy
Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu, jest podatnikiem VAT. Przekazała w formie darowizny na cele kultu religijnego towary o wartości 3.000 zł. Przy nabyciu towarów jednostka obniżyła kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów.
Zgodnie z przyjętymi zasadami w polityce księgowości, ewidencja towarów prowadzona jest w cenach zakupu.
Ewidencja księgowa będzie przebiegała następująco:
- Wz - rozchód towarów w związku z przekazaniem w formie darowizny (wartość ewidencyjna)
Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne” (W analityce Pozostałe koszty operacyjne -nkup)
Ma 33 konto „ Towary”
- Faktura wewnętrzna - VAT należny: (3.000 zł x 23%):
Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne” (W analityce Pozostałe koszty operacyjne -nkup)
Ma konto 22-2 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”