Pośrednictwo ubezpieczeniowe w kontekście VAT

W ustawie o podatku od towarów i usług znajduje się przepis zgodnie z którym zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu obu z wymienionych usług, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek - co nie dotyczy jednak zbywania prawa nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji. 

W interpretacji pojęcia pośrednictwa warto odwołać się do orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE, ponieważ wskazana regulacja jest implementacją art.  art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Trybunał zauważa w jednym z wyroków (sygn. C-124/07), że nie ma żadnych przepisów w prawie europejskim, które można byłoby potraktować jako wskazówki dotyczące określania stosunku między brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczenia. Aby określić, że dany podmiot jest pośrednikiem lub brokerem konieczne jest przeanalizowanie cech prowadzonej przez niego działalności. Pośrednictwem będzie działalność, podmiotu, który nie jest żadną ze stron jakiejkolwiek umowy dotyczącej produktu ubezpieczeniowego. Usługa pośrednika ma być wykonywana na rzecz strony umowy ubezpieczenia i przez nią opłacona, jako odrębna działalność. Pośrednik ma dokonać wszelkich czynności - zarówno faktycznych jak i prawnych - wymaganych dla zawarcia umowy ubezpieczenia i jej wykonania. 

Z kolei w wyroku z 21 czerwca 2007 r. (sygn. C-435/05) Trybunał zdefiniował pośrednictwo jako pośredniczenie, czyli działalność polegającą m.in. na wskazywaniu stronie umowy okazji do zawarcia takiej umowy i kontaktowanie jej z drugą stroną, a także negocjowanie na rzecz klienta warunków wykonywania świadczeń, do których zobowiązuje się w tej umowie. Istotą działalności pośrednika jest więc dokonanie wszelkich czynności, które mają doprowadzić do zawarcia umowy przez jej strony - pośrednik kontaktuje się ze stronami i negocjuje warunki.

W jeszcze innym wyroku (sygn. C-235/00) podkreślał, że pośrednik nie jest stroną umowy, natomiast świadczy usługę na rzecz tej strony, która wypłaca mu wynagrodzenie. Elementem takiej usługi może być m.in. prowadzenie negocjacji. Czynności wykonywane przez pośrednika nie mogą się ograniczać jedynie do czynności faktycznych. 

Działalność pośrednika powinna obejmować takie elementy jak wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem. 

Jeśli usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego realizuje wskazane powyżej cechy 0 podlega ona zwolnieniu od podatku. 

• SLIM VAT 3 – praktyczne zestawienie zmian od 1 lipca 2023 r. 
• SLIM VAT 3 i inne zmiany podatkowe od 1 lipca 2023 r.