Tarcza prawna w zamówieniach publicznych

Ustawa z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców została opublikowana w dzienniku ustaw. Tym samym nowe przepisy wejdą w życie już 10 listopada. Zmiany zostały przewidziane również w Prawie zamówień publicznych, a konkretniej w artykułach: 439 ust. 1 i ust. 5 pkt 1 i 2 oraz w art. 455 ust. 1 pkt 4.

W nowym brzmieniu art. 439 ust. 1 zawarto odniesienie, że umowa, której przedmiotem są robot budowlane, usługi lub dostawy, jeśli jest zawarta na dłużej niż 6 miesięcy, będzie zawierała postanowienia dotyczące waloryzacji wynagrodzenia na wypadek zmian ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia. 

Jeśli wykonawca będzie miał zmienione wynagrodzenie, będzie również zobowiązany zmienić wynagrodzenie przysługujące podwykonawcom, jednak dopiero po spełnieniu określonych warunków:
1) przedmiotem umowy są usługi, roboty budowlane, a także dostawy
2) okres obowiązywania umowy przekracza 6 miesięcy

W przypadku gdy zmiana umowy, w szczególności związana z koniecznością zmiany wysokości ceny, będzie wynikała z okoliczności, których nie dało się przewidzieć mimo działania z należytą starannością, będzie można taką umowę zmienić bez przeprowadzania nowego postępowania o udzielenie zamówienia. Jednak także tutaj ustawa wymaga spełnienia pewnych warunków:
1) zmiana nie może dotyczyć ogólnego charakteru umowy
2) wzrost cen spowodowany każdą kolejną zmianą nie może przekroczyć 50% pierwotnej wartości umowy.

Ważne: Do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowej ustawy, będą miały zastosowanie dotychczasowe przepisy. 

Jednak od tej zasady przewidziano wyjątek. Dotyczy on istotnej zmiany cen materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia publicznego, których to zmian nie dało się przewidzieć i nie przewidział ich zamawiający działający z należytą starannością. W takiej sytuacji umowa w sprawie zamówienia publicznego zawarta przed dniem wejścia w życie nowej ustawy i będąca w toku w tym dniu, może zostać zmieniona bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenia zamówienia. Zmiana może w tym przypadku polegać na:
1) zmianie wysokości wynagrodzenia wykonawcy
2) dodaniu postanowień określających zasady wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia wykonawcy - jeśli umowa nie zawiera takich postanowień
3) zmianie zasad waloryzacji wynagrodzenia, szczególnie co do maksymalnej wartości zmiany wynagrodzenia, jeśli umowa takie postanowienia miała
4) zmianie postanowień dotyczących wykonania umowy, jeśli odnoszą się do zakresu świadczenia wykonawcy, terminu wykonania umowy lub sposobu jej wykonania.