Decyzję o prowadzeniu ksiąg pomocniczych podejmuje kierownik jednostki. Odpowiada on też za metody ewidencji księgowej w księgach pomocniczych.
W poniższej tabeli znajdują się poszczególne rodzaje ewidencji księgowej oraz konsekwencje jej wyboru.
Rodzaj ewidencji |
Zasady jej prowadzenia |
Konsekwencje |
Ilościowo-wartościowa |
Najpełniejsza, dla każdego składnika ujmuje się obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych |
Inwentaryzacja jest przeprowadzana w okresie od początku IV. kwartału roku obrotowego do 15. dnia roku następnego metodą spisu z natury. Inwentaryzacja może być przeprowadzana raz na 2 lata, jeśli towary są na terenie strzeżonym. Możliwość prowadzenia dość dokładnej kontroli w dowolnym momencie. |
Ilościowa obrotów i stanów |
Dla poszczególnych składników lub ich jednorodnych grup wyłącznie w jednostkach naturalnych |
Wartość stanu wycenia się przynajmniej na koniec okresu sprawozdawczego, za który następują rozliczenia z budżetem z tytułu podatku dochodowego, dokonane na podstawie danych rzeczywistych. Termin inwentaryzacji będzie dotrzymany, jeśli jej rozpoczęcie nastąpi w ciągu 3 miesięcy przed końcem roku obrotowego i zakończy się do 15. dnia następnego roku. Nie można przeprowadzać inwentaryzacji rzadziej niż na koniec roku obrotowego. |
Wartościowa obrotów i stanów towarów |
Możliwa jest także dla opakowań. Nie ujmuje się ilości towarów w jednostkach naturalnych, przedmiotem zapisów są tylko przychody, rozchody i stany całego zapasu |
Możliwa jest tylko dla punktów obrotu detalicznego lub miejsc składowania. Termin inwentaryzacji będzie dotrzymany, jeśli jej rozpoczęcie nastąpi w ciągu 3 miesięcy przed końcem roku obrotowego i zakończy się do 15. dnia następnego roku. Inwentaryzacja towarów i w punktach obrotu detalicznego jednostki - może być przeprowadzana raz w roku - w dowolnym momencie. |
Brak ewidencji |
Odpisywanie w koszty wartości towarów na dzień ich zakupu |
Konieczność przeprowadzenia inwentaryzacji dokładnie na dzień bilansowy. Wyniki inwentaryzacji są niezbędne do skorygowania wartości kosztów (także podatkowych) o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy. |