Metody opodatkowania rolników podatkiem VAT zależą przede wszystkim od rodzaju prowadzonych przez nich czynności. Co do zasady rozpoczynając lub prowadząc działalność rolniczą możliwe jest korzystanie ze zwolnienia z podatku VAT jako tzw. rolnik ryczałtowy. Status taki nabywa się automatycznie, bez konieczności uprzedniej rejestracji w urzędzie skarbowym. Wystarczającym jest dokonywanie dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczenie usług rolniczych. Wyjątkowo ze zwolnienia korzystać nie może rolnik obowiązany do prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych – czyli m.in. taki, u którego obrót przekracza 1.200.000 euro rocznie.
Podatek VAT w rolnictwie
Wśród podatników podatku VAT rolnicy, jako jedna z nielicznych grup, korzystać mogą z szeregu preferencji przy rozliczaniu i zapłacie tego podatku. Mogą oni zdecydować się czy odliczać VAT oraz odprowadzać go od dokonywanych dostaw towarów i usług rolnych, czy też pozostać podatnikami zwolnionymi z tego podatku, uzyskując jednak ryczałtowy zwrot części kwoty z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa.
Oprócz zwolnienia z podatku, rolnik ryczałtowy korzystać może z szeregu uproszczeń w ewidencjonowaniu i dokumentowaniu transakcji. Jest on bowiem zwolniony z obowiązku:
- wystawiania faktur (faktury VAT-RR na jego rzecz wystawiają nabywcy towarów będący podatnikami podatku VAT);
- prowadzenia ewidencji dostaw i nabyć towarów i usług;
- składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowej VAT;
- dokonania zgłoszenia rejestracyjnego.
Dodatkowy przywilej rolników ryczałtowych to zwrot podatku od towarów i usług z tytułu dostaw produktów rolnych dokonywanych na rzecz podatnika podatku VAT, który rozlicza ten podatek. Kwota zryczałtowanego zwrotu podatku wynosi obecnie 7% i jest wypłacana przez nabywcę produktów rolnych. W praktyce strony transakcji uzgadniają jej wartość po czym faktura VAT-RR podwyższona będzie o wartość podatku VAT. Będzie on dla nabywcy produktów rolnych stanowił podatek naliczony, który odliczy od własnego podatku należnego, wykazywanego w deklaracji VAT-7 (VAT-7K, VAT-7D).
O ile ryczałtowy zwrot VAT to dodatkowy przywilej, to kłopotem jest brak prawa do odliczania podatku VAT przy nabywaniu towarów i usług. Aby to prawo uzyskać rolnik ryczałtowy może zrezygnować ze zwolnienia z podatku VAT i dokonać zgłoszenia rejestracyjnego (VAT-R). Sprawdza się to przede wszystkim w dużych inwestycjach rolnych (np. rozbudowa gospodarstwa, inwestycje w sprzęt, zabudowania). Oczywiście prawo do odliczania VAT zmusza również do naliczania podatku VAT z tytułu sprzedaży produktów rolnych pochodzących z własnego gospodarstwa i z tytułu świadczenia usług rolnych. Dostawy towarów rolnych opodatkowane są jednak w sposób preferencyjny stawką VAT 5% lub 8%.
Rolnik ma również prawo powrócić do zwolnienia z VAT po upływie 3 lat od daty rezygnacji. Jest to możliwe pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca (kwartału), od którego ma ono obowiązywać.
Zwolnienie nie oznacza pełnej dowolności w transakcjach rolnika ryczałtowego
Zwolnienie z podatku VAT w rolnictwie dotyczy wyłącznie dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywanej przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenia usług rolniczych przez tego rolnika. Towary i usługi rolnicze, dla których zastosowanie znajduje zwolnienie wskazane zostały w załączniku nr 2 do ustawy o podatku VAT, który obejmuje łącznie 38 pozycji, np. rośliny inne niż wieloletnie (istnieje szereg wyłączeń), Mięso ze świń świeże lub schłodzone, usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem usług weterynaryjnych oraz usług podkuwania koni i prowadzenia schronisk dla zwierząt gospodarskich czy wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń rolniczych, bez obsługi.
Zwolnienie dotyczy także dostawy towarów wytworzonych z towarów wskazanych w tym załączniku przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim.
Inna działalność niż zwolniona z VAT, prowadzona przez rolnika ryczałtowego
Rolnik ryczałtowy, który prowadzi inną działalność gospodarczą niż zwolniona z podatku działalność rolnicza, zmuszony jest rozliczać podatek VAT na zasadach ogólnych. Musi zatem albo naliczać podatek VAT albo korzystać z tzw. zwolnienia podmiotowego, do limitu 150 000 zł rocznie. Do limitu nie wlicza się tych wszystkich czynności, które wykonywane są w ramach własnego gospodarstwa rolnego prowadzonego przez rolnika ryczałtowego. Na limit wpływają jedynie pozostałe czynności, opodatkowane VAT, np. na limit wpływa sprzedaż towarów rolnych z innych gospodarstw niż własne (pośrednictwo) lub wynajem urządzeń rolniczych z obsługą, natomiast do limitu nie trzeba wliczać sprzedaży własnych płodów rolnych, prowadzonej jako rolnik ryczałtowy.
W przypadku przekroczenia limitu sprzedaży rolnik prowadzący działalność gospodarczą musi zarejestrować się dla celów VAT i opłacać podatek. Choć w podejściu organów bywa to sporne, to zdaniem sądów rozliczać i płacić VAT należy w takim wypadku wyłącznie od sprzedaży dodatkowej – czyli od działalności gospodarczej, a nie od prowadzonej równolegle działalności rolniczej. Przekroczenie limitu 150.000 zł nie powoduje bowiem utraty statusu rolnika ryczałtowego (por. np wyrok WSA w Bydgoszczy, z 12 czerwca 2012 r. sygn.akt I SA/Bd 367/12).
Zobacz także:
Tagi: zwolnienie z VAT
Zaloguj się, aby dodać komentarz
Nie masz konta? Zarejestruj się »
