Sprzedaż samochodu w trakcie amortyzacji

Z pytaniem do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zwrócił się przedsiębiorca prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą. Wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym, a działalność prowadzi w oparciu o księgi handlowe. w 2022 r. przedsiębiorca sprzedał samochody ciężarowe, znajdujące się w ewidencji środków trwałych, które w momencie sprzedaży były w trakcie amortyzacji. 

Przedsiębiorca ma wątpliwości dotyczące składki zdrowotnej. Sprowadzają się one do pytania, czy może obniżyć dochód ustalony na potrzeby składki zdrowotnej o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 r., które dotyczą sprzedanych w 2022 r. samochodów. Zauważa także, że z takiego rozwiązania mogą skorzystać przedsiębiorcy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów. 

Przedsiębiorca nie ma także pewności, czy ustalając dochód na potrzeby składki zdrowotnej, powinien uwzględnić stratę powstającą na skutek sprzedaży środka trwałego i przedstawić dochody tylko te uzyskane z działalności podstawowej? 

Zdaniem przedsiębiorcy, ma on możliwość obniżyć dochód obliczony na potrzeby składki zdrowotnej o odpisy amortyzacyjne dokonane przed 1 stycznia 2022 r. Jego zdaniem zasada ta ma zastosowanie niezależnie od tego, czy wartość sprzedawanego środka trwałego jest wyższa od wartości początkowej, czy też będzie od wartości początkowej niższa. 

W swoim piśmie do ZUS podkreślił także, że jego zdaniem ustawodawca nie zamierzał w inny sposób traktować podatników, którzy stosują inny rodzaj prowadzonych ksiąg. 

Zgodnie z nowymi przepisami, wprowadzonymi ustawą z 9 lutego 2022 r. dochód ustalany w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku (art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT oraz art. 24 ust. 2 ustawy o PIT) nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów podatkowych. Zasady te mają także zastosowanie dla ustalania podstawy składki zdrowotnej dla przedsiębiorców prowadzących księgi rachunkowe. 

Inaczej sytuacja wyglądała przed 13 kwietnia 2022 r. (dzień wejścia w życie wskazanej wcześniej ustawy). Ówcześnie obowiązująca regulacja prawna przesądza o tym, że dla celów składki zdrowotnej dochód ze sprzedaży środka trwałego był powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczane do kosztów podatkowych przed 2022 r. choć koszty te nie wpływały na wysokość opłaconej w tamtym czasie składki zdrowotnej. 

Ważne: W przypadku sprzedaży środków trwałych, które były amortyzowane przed 2022 r., ustalany na potrzeby składki zdrowotnej dochód z ich odpłatnego zbycia, nie będzie powiększony o dokonane przed 2022 r. odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. 

Obniżenie dochodu o odpisy amortyzacyjne dokonane przed 1 stycznia 2022 r. będzie niezależne od tego, czy wartość środka trwałego jest wyższa czy niższa od wartości początkowej. Uprawnienie to nie jest także uzależnione od tego, czy przedsiębiorca stosuje księgi rachunkowe czy podatkową księgę przychodów i rozchodów.