Stażysta zakładając działalność nie skorzysta z preferencji

W pierwszych 24 miesiącach prowadzenia działalności gospodarczej, przedsiębiorca może odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne stosując jako podstawę wymiary zadeklarowaną kwotę nie niższą niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. 

Jest to uprawnienie, które nie przysługuje osobom, które w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności prowadziły już działalność gospodarczą bądź też wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, z którym w bieżącym bądź poprzednim roku kalendarzowym łączyła ich umowa o pracę, bądź też świadczyli pracę na podstawie spółdzielczego stosunku pracy a czynności wówczas wykonywane wchodziły w zakres wykonywanej przez nie działalności gospodarczej. 

Zgodnie z przywołanym przepisem art. 18 a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zakres wykonywanej działalności gospodarczej nie może więc pokrywać się nawet częściowo z zakresem czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy. 

Ważne: Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, choćby częściowe pokrywanie się zakresu wykonywanej działalności gospodarczej z czynnościami wykonywanymi na rzecz byłego pracodawcy sprawia, że dana osoba nie może skorzystać do opłacania składek stosując określoną w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru. 

W kontekście tych przepisów Zakład Ubezpieczeń Społecznych analizował sytuację przedsiębiorcy, który założył działalność gospodarczą, w ramach której świadczył usługi na rzecz podmiotu u którego był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na stanowisku lekarza dentysty odbywającego staż podyplomowy. 

W takiej sytuacji, jeśli zakres wykonywanych czynności w ramach działalności nie jest całkowicie odmienny od tego wykonywanego podczas stażu, przedsiębiorca nie będzie mógł skorzystać z możliwości jakie daje art. 18 a.

Sam przedsiębiorca konsultując wniosek do ZUS zapisał, że zasadniczą różnicą między czynnościami wykonywanymi w ramach stażu, a czynnościami jakie podejmuje w ramach działalności jest ich samodzielność. Jako lekarz może samodzielnie decydować o sposobie i organizacji swojej pracy oraz rozstrzygać kwestie pojawiające się podczas zabiegów i udzielanych porad stomatologicznych, bez konieczności konsultowania ich. 

Ważne: Zdaniem ZUS nie ma podstaw do uznania, że samodzielność wykonywania tych samych czynności w ramach działalności gospodarczej, które wcześniej lekarz wykonywał na stażu w ramach umowy o pracę nie może przesądzić o tym, że zakres czynności wykonywanych na jednej i drugiej podstawie nie jest tożsamy. 

Podporządkowanie jest zresztą jednym z istotnych elementów stosunku pracy (por. także: wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 14 lipca 2021 r. - III AUa 1263/14). 

Takie stanowisko prezentuje również Sąd Najwyższy. W swoim wyroku z 23 marca 2010 r. - sygn. I UK 323/09 stawia tezę, że usługi zdrowotne świadczone przez lekarza prowadzącego działalność gospodarczą w formie indywidualnej praktyki lekarskiej na rzecz podmiotu, w którym był zatrudniony jako stażysta, wyłączają możliwość preferencyjnego ustalania wysokości składki na ubezpieczenie społeczne o której mowa w art. 18a. 

Sam fakt uzyskania kwalifikacji nie może być uznany za prowadzenie działalności, której zakres nie odpowiada czynnościom wykonywanym w ramach stażu.