Obciążenie psychiczne pracownika jest związane z ergonomią. Tak więc, może wynikać bezpośrednio z organizacji stanowiska pracy i organizacji samej pracy. Rodzi się zatem pytanie, w jaki sposób można dowiedzieć się, czy warunki naszej pracy wpływają na nasz stan psychiczny? Obciążenie psychiczne powinno zostać ujęte również w ocenie ryzyka zawodowego.
Wysiłek psychiczny związany z pracą oraz towarzysząca pracy monotonia składają się na wielkość obciążenia psychicznego pracowników. Aby określić wysiłek psychiczny związany z pracą analizowany proces pracy należy podzielić na trzy części:
-
uzyskiwanie informacji, czyli procesy na wejściu, polegające na odbiorze i odczytywaniu sygnałów zawierających określone informacje,
-
podejmowanie decyzji, polegające na przetwarzaniu otrzymywanych informacji na konkretne działania (postępowania),
-
wykonywanie czynności, czyli realizacja podjętych decyzji, które jest znów analizowane od początku oceny wysiłku psychicznego związanego z pracą.
Dla każdego etapu procesu pracy istotnymi parametrami mającymi wpływ na poziom wysiłku psychicznego związanego z pracą są:
-
częstotliwość,
-
zmienność,
-
złożoność,
-
powtarzalność,
-
dokładność,
-
ważność i
-
szybkość
przebiegu danego zjawiska.
Ocenę wysiłku psychicznego związanego z pracą przeprowadza się dla wszystkich trzech etapów procesu pracy:
-
uzyskiwania informacji,
-
podejmowania decyzji i
-
wykonywania czynności,
pamiętając, że obciążenie psychiczne nie jest parametrem zdefiniowanym, zależy bowiem w znacznej mierze od cech indywidualnych konkretnego człowieka.
Oczywiście należy mieć na uwadze również, że na obciążenie psychiczne pracowników ma wpływ także:
-
fizyczne warunki środowiska pracy, takie jak np.:
- przestrzeń i rozmieszczenie elementów stanowiska pracy (nieergonomiczne stanowisko pracy),
-
uciążliwy hałas,
-
niekorzystny mikroklimat,
-
nieergonomiczne oświetlenie,
- trudność obsługi oprogramowania komputerowego;
-
organizacja pracy, w tym:
Samo badanie obciążenia psychicznego pracowników można wykonywać za pomocą jednej z poniższych metod:
-
metoda bezpośrednia, np. testy psychometryczne,
-
metoda pośrednia, np. ocena szacunkowa wysiłku.
Prowadząc badania oceny ryzyka zawodowego, zawsze należy obserwować proces pracy oraz rozmawiać z pracownikami, których wyniki niekiedy będą decydujące do określenia stopnia obciążenia psychicznego pracą.
