Zwolnienie podatkowe w przypadku alimentów

Na podstawie art. 60 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, po rozwodzie, małżonek znajdujący się w niedostatku może żądać od drugiego małżonka dostarczania środków na utrzymanie, w zakresie odpowiadającym jego usprawiedliwionym potrzebom oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Warunkiem jest, że małżonek żądający alimentów nie był wyłącznie winny rozkładu pożycia. Natomiast w § 2 przytoczonego przepisu, przewiduje możliwość orzeczenia przez sąd na żądanie małżonka niewinnego rozkładu pożycia, jeśli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej dla tego małżonka, zasądzenie alimentów przyczyniających się do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb, nawet jeśli małżonek nie znajduje się w niedostatku. 

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są:
a) alimenty na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25. roku życia
b) alimenty na rzecz dzieci, które otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną - bez względu na ich wiek
c) alimenty na rzecz innych osób, jeżeli ich wypłata następuje na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej - do wysokości 700 zł miesięcznie. 

Przyznane w orzeczeniu sądowym alimenty na rzecz byłego małżonka korzystają ze zwolnienia podatkowego. Dla korzystania ze zwolnienia istotna jest miesięczna kwota zasądzona przez sąd - a nie kwota wpłacona w danym miesiącu. 

Ważne: Jeśli podatnik otrzymuje w jednym miesiącu alimenty należne za kilka miesięcy czy nawet kilka lat, jednak ich miesięczna wysokość określona w orzeczeniu sądu nie przekracza 700 zł - podatnik korzysta ze zwolnienia podatkowego. 

Jeśli w orzeczeniu sądu kwota alimentów nie przekracza 700 zł, podatnik nie ma obowiązku wykazywania ich w zeznaniu rocznym. 

Ważne: Na podstawie art. 21 ust. 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ze zwolnienia podatkowego korzystają jedynie zasądzone alimenty - w przepisie nie ma mowy o odsetkach. 

Odsetki nie są traktowane jako wartość świadczenia głównego. Dowodzi temu m.in. art. 20 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym odsetki nie są wliczane do wartości przedmiotu sporu. Co prawda pozostają one w ścisłym związku z należnością główną, jednak ich źródło powstania jest zupełnie inne niż źródło powstania alimentów. Trzeba jednak wziąć pod uwagę art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o PIT, zgodnie z którym od podatku dochodowego są wolne odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegającej opodatkowaniu, wolnej od podatku lub od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. 

W konsekwencji należy stwierdzić, że odsetki w proporcji odpowiadającej wysokości alimentów zwolnionych z opodatkowania także korzystają ze zwolnienia i w tym zakresie podatnik nie ma obowiązku wykazywania ich w zeznaniu rocznym.