Jednostka oświatowa musi zadbać o jasne rozróżnienie kompetencji szkoły oraz obsługującego ją zespołu ekonomiczno-administracyjnego. Za finanse szkoły odpowiada bowiem jej dyrektor, a nie kierownik ZEAS – taki wniosek płynie z wystąpienia Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach po kontroli przeprowadzonej w jednej ze świętokrzyskich placówek (WK-60.23.2643.2012).
Kielecka regionalna izba obrachunkowa po skontrolowaniu jednej z podległych jednostek oświatowych wykazała wiele uchybień, które powstały wskutek nieprzestrzegania przepisów przez osoby odpowiedzialne za jej gospodarkę finansową szkoły.
Szkoła powinna mieć własny NIP
Pierwszym z błędów, jakich dopatrzyli się przedstawiciele izby w zakresie finansów szkoły, było nieposiadanie przez nią numeru identyfikacji podatkowej. Jednostka oświatowa posługiwała się wprawdzie NIP nadanym zespołowi ekonomiczno-administracyjnemu szkół (ZEAS), jednak według RIO działanie takie jest niezgodne z ustawą o zasadach ewidencji i identyfikacji podatków i płatników.
Szkoły, mimo że rozliczane są przez ZEAS, podlegają odrębnemu obowiązkowi ewidencyjnemu, w związku z czym powinny posiadać swój własny NIP.
Dowody księgowe powinny być wystawione na szkołę
Kolejną nieprawidłowością wykazaną przez RIO w zakresie finansów szkoły było ujmowanie w księgach rachunkowych szkoły dowodów księgowych wystawionych na ZEAS. Sprawdzone rachunki i faktury dotyczyły jednostek oświatowych, lecz kontrahenci wypisywali je na instytucję rozliczającą.
Jak podkreśliła izba, w takim przypadku ZEAS powinien wystawić odpowiednie dokumenty obciążające kosztami poszczególne szkoły. Bezpośrednie ewidencjonowanie w księgach rachunkowych jednostek oświatowych dowodów, które nie były do nich adresowane, jest niedopuszczalne.
Szkoła musi mieć własne konto
Szkoła nie posiadała również odrębnego rachunku bankowego. Wszystkie operacje dotyczące kontrolowanej jednostki, ale i również pozostałych placówek funkcjonujących na terenie gminy realizowane były z konta otwartego dla ZEAS.
RIO stwierdziła, że posiadanie jednego wspólnego rachunku dla wszystkich jednostek oświatowych i instytucji obsługującej uniemożliwia wykonywanie funkcji kierownika.
W celu dysponowania środkami pieniężnymi przez kadrę zarządzającą każda szkoła powinna posiadać własne konto w banku prowadzącym obsługę budżetu gminy.
Dyrektor odpowiada za finanse szkoły
Izba wykazała także, że wszelkie dokumenty realizowane przez kontrolowaną jednostkę zatwierdzane były do wypłaty przez osoby reprezentujące ZEAS.
Takie działanie jest niezgodnie z przepisami. Narusza bowiem art. 53 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym to kierownik jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej danej jednostki.
Wszystkie dokumenty dotyczące wydatków szkoły powinien zatem podpisywać dyrektor placówki, a nie instytucji obsługującej.
Ten sposób postępowania uzasadnia również art. 39 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie oświaty, zgodnie z którym to dyrektor dysponuje środkami określonymi w planie finansowym szkoły zaopiniowanym przez radę i ponosi odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie.
Podstawa prawna:
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1240 ze zm.),
Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr. 256, poz. 2572 ze zm.).
Karol Zawadzki, specjalista ds. finansów publicznych
Zobacz także: