Uczelnia wyższa w niewielkim stopniu przygotowuje studentów kierunków nauczycielskich w zakresie psychologii. Przekonuje się o tym niemalże każdy nauczyciel stażysta, który spotyka się z problemem agresji wśród uczniów. Już na samym początku pracy w szkole niezbędne okazują się szkolenia dla nauczycieli obejmujące tę problematykę. Powinien uwzględniać je każdy plan rozwoju zawodowego młodego nauczyciela.
Reagowanie na zachowania agresywne
Najtrudniejsze dla nauczyciela jest odpowiednie zareagowanie w momencie, kiedy uczeń zachowuje się agresywnie. Nie tylko nauczyciel stażysta ma problem z zachowaniem spokoju, kiedy uczeń wulgarnie się wyraża, obraża innych uczniów lub wręcz prowadzącego lekcje.
Pierwszą reakcją nauczyciela powinna być próba wyciszenia ucznia poprzez rozmowę. Jeżeli nie daje to rezultatów, nauczyciel zawiadamia pedagoga szkolnego lub dyrektora, który powinien zabrać ucznia z klasy. Często nauczyciel stażysta nie wie, że nie wolno mu zostać klasy bez opieki i sam wychodzi z agresywnym dzieckiem. Jeżeli uczeń oprócz agresji werbalnej stosuje przemoc fizyczną – nauczyciel ma prawo go przytrzymać. Zdarzają się sytuacje, gdy konieczne jest wezwanie pogotowia ratunkowego lub policji.
Rodzice lub opiekunowie powinni być wezwani do szkoły, jeżeli rozmowa nie daje pożądanych rezultatów. Często samo potrzebują oni pomocy pedagoga lub psychologa szkolnego. Szkolenia dla nauczycieli pomagają jednak dowiedzieć się, jak rozmawiać z rodzicami, którzy nie radzą sobie z dzieckiem.
Agresja wśród uczniów – co musi wiedzieć nauczyciel stażysta
Nauczyciel stażysta rozpoczynający pracę z klasą szkolną ma zwykle problemy z rozpoznawaniem procesów grupowych, dlatego nie wiedzą, gdzie leży źródło agresywnych zachowań wśród uczniów. Brakuje im także wiedz na temat podstaw motywacji oraz zasad nawiązywania relacji nauczyciel-uczeń.
Szkolenia dla nauczycieli pomagają zrozumieć, jakie są podłoża agresji wśród uczniów oraz jak należy reagować, aby nie podważyć swojego autorytetu a jednocześnie – nie zniechęcić do siebie nadmierną ingerencją w prywatną sferę życia podopiecznego.
Agresja może być powodowana tym, że uczeń nie radzi sobie w nowym otoczeniu. Z jakiegoś powodu czuje się gorsze i wyobcowane. Lęk sprawia, że reaguje złością, krzykiem i agresją. Nauczyciel stażysta, który nie ma doświadczenia w pracy z młodzieżą może niepotrzebnie doszukiwać się w zachowaniu ucznia poważniejszych motywacji, np. podejrzewać przemoc w rodzinie lub inne skrajne sytuacje.
Jednocześnie – nie można bagatelizować problemów rodzinnych ucznia, jeżeli istnieją przesłanki, by sądzić, że w jego domu dzieje się coś niepokojącego. Należy pamiętać, że niezależnie od wieku, dziecko zawsze przeżywa konflikty i kryzysy rodziców. Niezwykle ważna jest więc współpraca z rodzicami lub opiekunami.
Agresywne zachowania uczniów mogą mieć złożone przyczyny, właściwego postępowania w podobnych sytuacjach nie nauczą wyłącznie szkolenia dla nauczycieli, które będą wpisane w plan rozwoju zawodowego. Na pewno jednak nauczyciel stażysta, który nie ma doświadczenia i wystarczającej wiedzy, powinien w nich uczestniczyć.
Marta Wysocka
Zobacz także:
