Jeżeli nie ma możliwości określenia długości okresu, którego dotyczą dane wydatki, należy przyjąć, że mogą stanowić koszt jednorazowy. O tym jednak, czy dany wydatek ze względu na swój charakter nie może zostać przyporządkowany do długości okresu, którego dotyczy, decydują przepisy prawa podatkowego, a nie sposób jego księgowania na potrzeby prawa bilansowego.
Przepisy bilansowe nie przesądzają o prawie do rozliczenia kosztu
Faktyczna data dokonania zapisu w księgach rachunkowych nie może zmieniać kwalifikacji danego wydatku i wpływać na moment zaliczenia go jako kosztu.
Prawo podatkowe to jedno, a prawo bilansowe to drugie
Sprawa dotyczyła spółki, która planowała rozbudowę składowiska odpadów. Spór dotyczył tego, czy poniesione wydatki w związku z przeprowadzeniem zmian planistycznych dotyczących przekształcanych gruntów, na których będzie realizowana inwestycja, spółka ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie poniesienia tych wydatków. Organ podatkowy uznał, że w kosztach podatkowych podatnik powinien rozliczać poniesiony wydatek na zasadach opisanych w prawie bilansowym.
Możesz potrącić koszty jednorazowo w dacie ich poniesienia
NSA stwierdził, że wydatki takie jak przykładowo wskazane we wniosku o wydanie interpretacji, jeśli tylko w rzeczywistości z uwagi na swój charakter nie będą mogły zostać powiązane z okresem przekraczającym rok podatkowy, a ponadto na gruncie przepisów prawa podatkowego nie będzie możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, mogą zostać potrącone jednorazowo w dacie ich poniesienia. Wyznacza ją art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, chodzi tu o dzień, w którym ujęto koszt na podstawie otrzymanej faktury w księgach rachunkowych jako zobowiązanie wobec kontrahenta.
Poznaj skutki wydanego wyroku
Pamiętaj, że podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych ponoszą dwa rodzaje kosztów podatkowych. Koszty pośrednio związane z osiąganym przychodem oraz koszty bezpośrednio związane z osiąganym przychodem. Koszty bezpośrednio związane z osiąganym przychodem są potrącane w dacie osiągnięcia odpowiadającym tym kosztom przychodów. Rozwiązanie zaproponowane przez ustawodawcę podatkowego jest więc zgodne z zasadą współmierności przychodów i kosztów obowiązującą w prawie podatkowym.
Negatywne skutki dla przedsiębiorców
Moment potrącenia kosztów pośrednio związanych z osiąganym przychodem prawodawca podatkowy zdefiniował w oderwaniu od przepisów prawa bilansowego. Uznał bowiem, że koszty pośrednio związane z osiąganym przychodem są potrącone w dniu, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych. Z wykładni literalnej przepisu wynika, że jest to dzień, w którym dokonano fizycznego zapisu w księgach rachunkowych.
Dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych stanowisko prezentowane przez sądy administracyjne ma wiele negatywnych konsekwencji. Po pierwsze może opóźniać moment rozliczenia wydatków w rachunku podatkowym. Po drugie komplikuje sprawozdawczość finansową, zwiększając zakres transakcji uwzględnianych w kalkulacji podatku odroczonego. Zobaczmy to na przykładzie.
Rozliczanie kosztów w czasie
Firma DELTA zaksięgowała 1 stycznia 2016 r. faktury dokumentujące koszty poniesione w grudniu 2015 roku, a więc dotyczące okresu sprawozdawczego zakończonego 31 grudnia 2015 r.. Spowodowało to powstanie różnic przejściowych, które w konsekwencji doprowadzą do utworzenia podatku odroczonego.
W analizowanej sprawie zarówno sąd pierwszej instancji, jak i NSA nie podzieliły poglądu organu podatkowego. Sądy uznały, że decydujący do ustalenia dnia poniesienia kosztu pośrednio związanego z osiąganym przychodem, jest dzień dokonania wpisu w księgach rachunkowych. Analiza historyczna wyroków NSA wskazuje, że obowiązująca linia orzecznicza ukształtowała się na przełomie 2009 i 2010 roku. Ostatnio NSA potwierdził też swoje stanowisko w wyroku o sygn. akt II FSK 182/14. Mimo to organy podatkowe wciąż konsekwentnie odmawiają stosowania wykładni prezentowanej przez NSA.
Wyrok NSA z 22 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 687/14
Art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
Zobacz także:
Tagi: rozliczenie podatku