Podwójna kara za to samo naruszenie jest możliwa

Inspektorzy ITD przeprowadzili na drodze kontrolę ciężarówki. Stwierdzili naruszenia przepisów o czasie pracy kierowców oraz nierejestrowanie za pomocą tachografu cyfrowego na karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu. Winą za te wykroczenia obarczono zarządzającego transportem w spółce jawnej, na której rzecz był wykonywany przewóz. Wobec zarządzającego skierowano wniosek do sądu. Spółka jawna została natomiast ukarana karą administracyjną za te same naruszenia.

Sąd rejonowy uznał, że zarządzający jest winny popełnienia zarzucanych wykroczeń i wymierzył mu łączną karę grzywny w wysokości 2.000 zł. W ocenie sądu zarządzający transportem tak zorganizował transport, że kierowca, chcąc wywiązać się z nałożonych na niego zadań, zdecydował się nie przestrzegać ograniczeń dotyczących czasu pracy oraz złamać nakaz rejestrowania prędkości pojazdu.

Ukarany wniósł o uniewinnienie do sądu apelacyjnego. Wskazał, że w jego przypadku należało zastosować przepis art. 92a ust. 5 ustawy o transporcie drogowym. Zgodnie z nim, jeżeli czyn będący naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu przez podmiot wykonujący przewóz lub inne związane z nim czynności, który podlega administracyjnej karze pieniężnej wyczerpuje jednocześnie znamiona wykroczenia, w stosunku do osoby fizycznej stosuje się wyłącznie przepisy o odpowiedzialności administracyjnej.

Zdaniem zarządzającego tak właśnie było w jego przypadku, ponieważ za to samo naruszenie został ukarany karą administracyjną przez WITD. Jedna kara administracyjna została nałożona na spółkę jawną, w której jest wspólnikiem, a grzywnę nałożono na niego jako na zarządzającego transportem w tej spółce. Poza tym środki finansowe potrzebne na uiszczenie obu tych kar pochodziły z dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę.

Jednak sąd okręgowy utrzymał w mocy wyrok. Podkreślił, że obwiniony został pociągnięty do odpowiedzialności za przypisane mu wykroczenia nie jako podmiot wykonujący przewóz lub inne związane z nim czynności, lecz jako osoba zarządzająca transportem w spółce jawnej. Sąd nie zgodził się, że zarządzającego jako wspólnika w tej spółce należy utożsamiać z samą spółką.

Nie można więc mówić o tożsamości podmiotów ukaranych, czego wymaga powołany przepis ustawy o transporcie drogowym. Przepis ten ma na celu eliminowanie kumulowania kar nałożonych na ten sam podmiot za identyczne naruszenia, ale z różnych tytułów – kary administracyjnej nakładanej przez ITD oraz grzywny nakładanej przez sąd.

Sąd wyjaśnił, że przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Jednostkami organizacyjnymi, o których tu mowa, są natomiast: spółka jawna, partnerska, komandytowa oraz komandytowo-akcyjna. Zatem spółka jawna jest odrębnym podmiotem od jej wspólników, w przeciwieństwie do spółki cywilnej.

Niczego nie mogą zmienić przepisy o subsydiarnej odpowiedzialności wspólników spółki jawnej bez ograniczeń całym swoim majątkiem za zobowiązania tej spółki. Do innych wniosków nie upoważniają też przepisy prawa podatkowego ani to, że obie kary zostały rzekomo pokryte z dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę. Zatem nie można było w tej sytuacji zastosować art. 92a ust. 5 ustawy o transporcie drogowym.