Nawet 2 miliony złotych kary za porozumienie ograniczające konkurencję

W pierwszej kolejności wskazać należy na najistotniejszą zmianę jaką niesie ze sobą nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Będzie to niewątpliwie wprowadzenie zasad odpowiedzialności osób zarządzających (tj. osób kierujących przedsiębiorstwem, w szczególności osoby pełniące funkcje kierownicze lub wchodzące w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy) za umyślne naruszenie zakazów określonych w ustawie. Osoba taka będzie mogła zostać obciążona kosztami postępowania, ale przede wszystkim prezes UOKiK będzie mógł wymierzyć jej karę pieniężną do kwoty dwóch milionów złotych. Przy ustalaniu wysokości tej kary pieniężnej będzie brany pod uwagę stopień wpływu zachowania osoby zarządzającej na naruszenie, a także przychody uzyskane przez osobę zarządzającą u danego przedsiębiorcy, z uwzględnieniem okresu trwania naruszenia i jego skutków rynkowych.

Pracownicy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uzyskają szersze uprawnienia kontrolne. W szczególności istotnej zmianie ulegną przepisy regulujące przeszukanie pomieszczeń i rzeczy przedsiębiorcy (art. 105 i następne ustawy). Nowelizacja przewiduje, że w przypadku praktyk ograniczających konkurencję, prezes UOKiK w toku postępowania wyjaśniającego i postępowania antymonopolowego będzie mógł przeprowadzić u przedsiębiorcy przeszukanie pomieszczeń i rzeczy. Przy czym z tego uprawnienia będzie mógł skorzystać tylko w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że w aktach księgach, pismach i wszelkiego innego rodzaju dokumentach lub informatycznych nośnikach znajdują się informacje mogące stanowi dowód w sprawie.

Zmianie natomiast nie ulegnie zasada, zgodnie z którą przeszukanie będzie mogło nastąpić tylko za zgodą sądu. Przy czym przedsiębiorcy będzie przysługiwać zażalenie na decyzję sądu. Ponadto projekt wyraźnie precyzuje, że w toku czynności kontrolnych, przeszukujący będzie miał prawo do sporządzania kopii lub wydruków danych znajdujących się w posiadaniu kontrolowanego.

Nowelizacja wprowadza do ustawy nieznaną dotychczas w polskim prawie antymonopolowym instytucję dobrowolnego poddania się karze pieniężnej przez przedsiębiorcę. Co istotne, w razie skorzystania z tej procedury, która może być zainicjowana przez prezesa UOKiK, przedsiębiorca uzyska szansę na obniżenie kary o 10%. Niewątpliwą korzyścią dla przedsiębiorcy będzie – obok zapoznania się z kwotą przewidywanej kary – możliwość zapoznania się z ustaleniami organu oraz przewidywaną treścią rozstrzygnięcia jeszcze przed zakończeniem postępowania. Przedsiębiorca będzie mógł także na tym etapie wyrazić swoje stanowisko odnośnie zebranego materiału.

Na mocy nowelizacji prezes UOKiK uzyska uprawnienie do nakładania w drodze decyzji tzw. środków zaradczych. Mają one na celu zakończenie naruszania zakazu praktyk ograniczających konkurencję (względnie nadużywanie pozycji dominującej) lub usunięcie skutków. Projektowany przepis ustawy nie będzie zawierał zamkniętej listy środków zaradczych, a jedynie przykładowe. To oznacza, że prezes UOKiK będzie miał możliwość dobrania środka do przedmiotu sprawy i sposobu naruszenia konkurencji. I tak zgodnie z projektem ustawy prezes będzie mógł m.in. nakazać firmie udzielenie osobom trzecim licencji praw własności intelektualnej na niedyskryminacyjnych warunkach; umożliwienie dostępu do określonej infrastruktury grupie użytkowników na niedyskryminacyjnych warunkach; zapewnienie innym podmiotom dostawy określonych produktów lub świadczenia określonych usług na niedyskryminacyjnych warunkach.

Natomiast, gdyby nałożone środki okazały się niewystarczające prezes UOKiK będzie miał prawo nakazać zastosowanie środka szczególnego. Ma on polegać na powierzeniu wykonywania określonej działalności gospodarczej innym podmiotom w ramach grupy kapitałowej przedsiębiorcy. Może też skierować taki nakaz do zupełnie odrębnych jednostek organizacyjnych w ramach struktury przedsiębiorcy.

Prezes UOKiK będzie zobligowany do poinformowania przedsiębiorcy o zamiarze zastosowania środków zaradczych, a przedsiębiorca będzie mógł się do nich odnieść w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia.

24 kwietnia 2014 r. projekt został przyjęty przez Sejm i przekazany do prac w Senacie. Nowa regulacja zakłada, że ustawa wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.