Pracownik, który wadliwie wykonuje swoje obowiązki lub nie wykonuje ich wcale i przez to naraża pracodawcę na szkodę – ponosi odpowiedzialność materialną. Granicą tej odpowiedzialności jest rzeczywista strata pracodawcy.
W przypadku szkody nieumyślnej pracownik będzie mógł być obciążony odszkodowaniem do kwoty 3-miesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli szkoda była wyrządzona umyślnie – wtedy pracownik odpowiada w pełnej wysokości.
Ponadto, pracownik, któremu powierzono z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się:
- pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności,
- narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze,
odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w tym mieniu.
Powyższe zabezpieczenia zostały tak skonstruowane, aby zapewniały ochronę majątku pracodawcy. Jest to jedyna forma jaką przewidują przepisy prawa pracy. W związku z tym, zastosowanie wobec pracowników weksla in blanco byłoby sprzeczne z ochronną funkcją prawa pracy.
Takie działania pracodawcy spowodowałyby, że pracownik byłby obciążony większą odpowiedzialnością niż przewidują to przepisy. Na nim spoczywałby na przykład ciężar dowodu w sprawach dotyczących dochodzenia należności na podstawie weksla. Ponadto okres przedawnienia roszczeń z tytułu weksla jest dłuższy niż kodeksowy.
Zdaniem Sądu Najwyższego, nieważne jest ustanowienie odpowiedzialności odszkodowawczej pracownika z tytułu rozwiązania przez niego stosunku pracy na podstawie weksla gwarancyjnego (wyrok SN z 19 marca 1998 r., I PKN 56/97, OSNP 1999/5/160).
