Artykuł 6 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uzależnia niepodleganie ubezpieczeniom od posiadania statusu studenta w rozumieniu ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 18k tej ustawy studentem jest „osoba kształcąca się na studiach wyższych”. Natomiast datę ukończenia studiów określa art. 167 ust. 2 Prawa o szkolnictwie wyższym. Przez zakończenie studiów należy rozumieć:
- datę złożenia egzaminu dyplomowego,
- w przypadku kierunku lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i weterynarii – datę złożenia ostatniego egzaminu wymaganego planem studiów, a w przypadku kierunku farmacja – datę zaliczenia ostatniej praktyki przewidzianej w planie studiów.
Z obowiązującego od 1 października 2011 r. art. 167 ust. 2a prawa o szkolnictwie wyższym wynika, że osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia, zachowuje prawa studenta do 31 października roku, w którym ukończyła te studia. Użyte w tym przepisie sformułowanie „zachowuje prawa studenta” nie jest jednak tożsame z posiadaniem statusu studenta w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 18k Prawa o szkolnictwie wyższym. Z tego względu osoba, która po zakończeniu studiów pierwszego stopnia wykonuje umowę zlecenia, z umowy tej podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu. Dobrowolne z umowy zlecenia jest tylko ubezpieczenie chorobowe. Status studenta osoba ta nabywa ponownie od 1 października, po rozpoczęciu studiów uzupełniających. Jeśli nie ukończyła wówczas 26 lat, z umowy zlecenia nie podlega ubezpieczeniom.
