Instrumenty pochodne – kontrakty terminowe i opcje

Instrumenty pochodne są często wykorzystywane do zabezpieczenia się przed ryzykiem, związanym z inwestycją np. w akcje czy obligacje.

Wśród najbardziej popularnych instrumentów pochodnych możemy wyróżnić wspomniane już wcześniej kontrakty terminowe. Jak to wygląda w praktyce?

Zawierając kontrakt terminowy, zawierasz jednocześnie umowę z innym uczestnikiem rynku. Jedna strona tej umowy zobowiązuje się sprzedać (sprzedający), a druga kupić (kupujący) określoną liczbę jednostek instrumentu bazowego (akcje, obligacje, indeksy giełdowe, waluty, surowce, rynkowe stopy procentowe).

W ramach tej umowy musisz ściśle określić czas realizacji kontraktu, a więc okres, w jakim mają być dostarczone jednostki instrumentu bazowego i oczywiście ustalić cenę instrumentu bazowego. Jeżeli kupujesz kontrakt, zajmujesz tzw. długą pozycję, jeżeli sprzedajesz – krótką pozycję.

Ogromną zaletą tego typu inwestycji jest fakt, że w momencie dokonywania inwestycji, nie musisz posiadać wszystkich środków, wymaganych do jej pokrycia. Wystarczy jedynie tzw. depozyt zabezpieczający, w wysokości określonej w warunkach kontraktu – co gwarantuje wypełnienie warunków umowy w przyszłości.

W efekcie możesz skorzystać z dużej dźwigni finansowej, co oznacza, że inwestując na początku niewielkie środki, możesz osiągnąć zdecydowanie lepsze rezultaty (wyższą stopę zwrotu) niż na rynku kasowym (np. inwestując w akcje). Ten mechanizm działa i w drugą stronę - jeżeli podejmiesz złą decyzję inwestycyjną, możesz odpowiednio więcej stracić.

Z kolei opcja to prawo, jakie uzyskujesz do zakupu lub sprzedaży instrumentu bazowego po ustalonej z góry cenie. Sprzedawca opcji (wystawca) ma obowiązek zakupu lub sprzedaży instrumentu bazowego po ustalonej wcześniej cenie, w sytuacji gdy nabywca zwróci się do niego z żądaniem zrealizowania posiadanej przez niego opcji.

W zależności od tego czy mamy do czynienia z prawem zakupu czy też sprzedaży, wyróżniamy odpowiednio opcję call i opcję put. Opcja call – (opcja kupna) – daje nabywcy prawo do zakupu określonego instrumentu bazowego po cenie wykonania, a wystawiającemu obowiązek do sprzedaży tego instrumentu nabywcy opcji.

Natomiast opcja put – (opcja sprzedaży) – daje nabywcy prawo do sprzedaży określonego instrumentu bazowego po cenie wykonania, a wystawiającemu obowiązek do nabycia tego instrumentu od nabywcy opcji. Instrumentem bazowym dla opcji, mogą być – tak, jak w przypadku kontraktów terminowych – podobne instrumenty finansowe.