Co robić, gdy sąsiad odprowadza ścieki do przydrożnego rowu

Odprowadzanie ścieków bytowych (tzw. komunalnych) do rowu przydrożnego lub na sąsiednie działki to niestety nadal bolączka wielu właścicieli nieruchomości sąsiadujących z osobami dopuszczającymi się tego procederu. Nie chodzi tu tylko o brzydki zapach ale także o zatrucie gleby, przenikanie ścieków do ujęć wody podziemnej, niszczenie infrastruktury (np. rur którymi szambo przepływa a które nie są przystosowane do odprowadzania ścieków ze względu na rodzaj zastosowanego materiału). W zależności od tego jakie szkody są wyrządzane w danym przypadku różne służby mogą zainteresowane podjęciem interwencji.

Największym zainteresowanym jest na ogół gmina, przez którą rozumiemy:

• urząd gminy (miasta) – w zakresie w jakim zajmuje się ochroną środowiska i utrzymaniem porządku, najczęściej będzie to Referat albo Wydział Ochrony Środowiska;

• gminne przedsiębiorstwo zajmujące się odbiorem ścieków, tzw. miejski zakład wodociągów i kanalizacji – w zakresie w jakim ścieki trafiają nielegalnie do instalacji tego zakładu oraz ze względu na to, że zakład ten traci na niezamawianym odbiorze ścieków (np. pojazdem asenizacyjnym);

• straż gminna (miejska) – w zakresie postępowania mandatowego, gromadzenia materiału dowodowego, dokonywania czynności sprawdzających („inspekcji”).

Jeżeli ścieki (np. ze względu na częstotliwość ich odprowadzania) mogą stworzyć zagrożenie epidemiologiczne warto zastanowić się nad powiadomieniem właściwej powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej. W przypadku gdy skażenie może dotyczyć większego obszaru albo gdy zagraża obszarom szczególnie chronionym (np. w ramach programu Natura 2000) warto zawiadomić właściwy wojewódzki inspektorat ochrony środowiska.

W praktyce mniejsze zainteresowanie sprawą wykazują organy Policji, dla której wylewanie ścieków nie stanowi bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia.

Pierwszym problemem do rozstrzygnięcia jest to czy podejmować próbę polubownego załatwienia problemu. Za tym rozwiązaniem przemawia niewątpliwie chęć utrzymania dobrosąsiedzkich relacji, jego skuteczność i szybkość. Niestety, wystąpienie z taką próbą oznacza także poinformowanie sprawcy o tym, że ktoś powziął informację o nielegalnym odprowadzaniu ścieków i jest tym zainteresowany. Może to skutkować tym, że sprawca zmieni godziny lub miejsce wylewania nieczystości albo podejmie inne działania utrudniające gromadzenie dowodów.

Zasadniczo gromadzenie materiału dowodowego należy do organów prowadzących postępowanie, a więc przede wszystkim do straży gminnej (miejskiej) a w razie jej nieistnienia w danej gminie (mieście) - Policji. Im jednak więcej dostarczymy materiałów udowadniających lub przynajmniej uprawdopodabniających nielegalne odprowadzenie ścieków tym większa szansa na poważne potraktowanie zgłoszenia i podjęcie dalszych, skutecznych działań przez organy do tego powołane.

Najlepsze jest naturalnie powiadomienie straży lub Policji w chwili gdy wylewanie ścieków ma miejsce. Interwencja jest podejmowana natychmiast. Na wypadek nieuzasadnionej odmowy podjęcia interwencji warto rozważyć włączenie nagrywania rozmów telefonicznych gdyż niestety może się zdarzyć iż nasze zgłoszenie zostanie zlekceważone.

W przypadku gdy jesteśmy świadkiem wylewania nieczystości warto sporządzić dokumentację zdjęciową i filmową. Film powinien wskazywać z jakiej nieruchomości, w jakim dniu i o jakiej godzinie (można nagrać tą informację głosowo) oraz w jakie miejsce ścieki są wylewane. Ale uwaga - nawet to może nie wystarczyć aby ukarać sprawcę.

W sytuacji opisanej wyżej zgłaszający tak naprawdę niewiele może zrobić. Nie przysługuje mu żaden środek zaskarżenia w stosunku do działań straży. Może tylko:

• zawnioskować do gminy o sprawdzenie czy sprawca ma zgodę na odprowadzenie wody opadowej do rowu przydrożnego oraz – w przypadku bardziej rozbudowanej instalacji niż „rura w rowie” – czy uzyskał pozwolenie na budowę lub zgłosił budowę urządzenia odprowadzającego „wodę”;

• jeżeli nie została wykonana - domagać się od straży przeprowadzenia analizy odprowadzenia „wody” kamerą endoskopową w celu wykrycia ewentualnego podpięcia połączenia z szambem;

• wnioskować o pobranie próbek gruntu z rowu – poniżej miejsca odprowadzania ścieków oraz powyżej tego miejsca celem porównania ich składu chemicznego.