Czy konieczne jest wydzielanie budynku z przestrzeni osobnymi przegrodami

Fakt, że obiekt nie ma wszystkich własnych ścian nie przeczy jego wydzieleniu z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 listopada 2016 r. (sygn. II OSK 1013/16) oddalając skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie (sygn. II SA/Kr 1328/15).

Stan sprawy przedstawiał się następująco. W marcu 2012 r. powiatowy inspektor nadzoru budowlanego (PINB) przeprowadził kontrolę. Stwierdził w jej trakcie, że na działce skarżącego pomiędzy dwoma budynkami gospodarczymi powstało pomieszczenie gospodarcze o konstrukcji drewnianej szkieletowej, częściowo obite blachą, na fundamencie punktowym, dachu dwuspadowym pokrytym blachą, od strony wschodniej istniejącego budynku gospodarczego (wiata). Ustalono, że w miejscu tym istniała szopa drewniana, która została rozebrana, a w jej miejsce powstał obecny obiekt.

Postanowieniem z 26 kwietnia 2012 r. PINB wstrzymał roboty budowlane prowadzone na działce skarżącego przy budowie ww. wiaty, a w lutym 2013 r. nałożył na skarżącego opłatę legalizacyjną w wysokości 125.000 zł z tytułu samowolnie wybudowanej wiaty. Organ I instancji zaliczył przedmiotowy obiekt (wiatę) do kategorii VIII obiektów budowlanych tj. inne budowle, co determinowało wysokość opłaty. Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego (WINB) utrzymał skarżone postanowienie w mocy.

Wyrokiem z 7 grudnia 2015 r. WSA uchylił zaskarżone postanowienie WINB oraz poprzedzające je postanowienie organu I instancji w przedmiocie opłaty legalizacyjnej. WSA stwierdził, że w wyniku wykonanych robót budowlanych doszło do powstania obiektu budowlanego, który z pewnością nie posiada cech budynku, ponieważ nie ma ścian osłonowych ze wszystkich stron, które powodowałyby uznanie obiektu za budynek wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych.

Skargę kasacyjną od wyroku WSA złożył WINB. NSA oddalił skargę, aczkolwiek wskazał, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku w znacznej części jest wadliwe. NSA zauważył, że stan faktyczny sprawy nie był kwestionowany, a zasadniczy spór sprowadzał się do kwalifikacji prawnej obiektu budowlanego. NSA wytknął, że WSA nie rozstrzygnął ostatecznie tego, jakiego rodzaju obiekt budowlany stanowi przedmiot niniejszej sprawy. Z jednej strony bowiem sąd, wskazując że doszło do powstania obiektu budowlanego wykluczył, aby był on budynkiem, z drugiej jednak strony zakwalifikował go do III kategorii obiektów budowlanych wymienionych w załączniku do ustawy, gdzie mowa jest właśnie o budynkach – „inne niewielkie budynki".

NSA przesądził, że przedmiotowy obiekt budowlany – określany jako wiata – faktycznie spełniał warunki do uznania go za budynek. Zgodnie z prawem budowlanym (art. 3 pkt 2) przez pojęcie „budynek" należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. W niniejszej sprawie nie budził wątpliwości ani fakt trwałego związania z gruntem przedmiotowego obiektu budowlanego, ani fakt posiadania fundamentu (fundament punktowy) oraz dachu. Natomiast pogląd, że obiekt ten nie posiada ścian osłonowych ze wszystkich stron przez co nie można go uznać za wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanego, w ocenie NSA abstrahował od okoliczności sprawy, bowiem przedmiotowy obiekt został wybudowany pomiędzy istniejącymi budynkami gospodarczym i korzysta z ich ścian. To, że obiekt nie ma wszystkich własnych ścian nie przeczy jego "wydzieleniu z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych", skoro da się wyraźnie określić zewnętrzne kształty obiektu. Tym samym stanowi on budynek.

Argumenty te doprowadziły NSA do wniosku o prawidłowości końcowej oceny Sądu pierwszej instancji, pomimo dostrzeżonych błędów. Sąd pierwszej instancji prawidłowo wskazał na funkcję przedmiotowego obiektu budowlanego jako uzupełniającą zagrodę rolną, a więc jako budynku gospodarczego, wskazując na III kategorię. Z tych też przyczyn, NSA uznał rozstrzygnięcie WSA za odpowiadające prawu, ponieważ postanowienia organu I i II instancji zaliczające wiatę do kategorii VIII obiektów budowlanych (inne budowle) były wadliwe.