Nowe zasady mediacji w postępowaniu o udzielenie pozwolenia na budowę

Celem mediacji jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz dokonanie ustaleń dotyczących jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa, w tym przez wydanie decyzji lub zawarcie ugody. Inaczej mówiąc prawodawca założył, że podczas mediacji można zarówno ustalać jakie okoliczności są dla sprawy istotne, jak i odnosić się do samego sposobu zakończenia sprawy. Nie ma jednak obowiązku dokonywania wszystkich tych ustaleń. Możliwe jest, że podczas mediacji ustalone zostaną okoliczności faktyczne sprawy, a samo rozstrzygnięcie pozostawione zostanie organowi administracji publicznej.

Prawodawca wprowadził kilka zasad dotyczących mediacji:

• mediacja jest dobrowolna,

• organ administracji prowadzący daną sprawę sam decyduje czy jej charakter pozwala na mediację,

• organy administracji dążą do polubownego rozstrzygania kwestii spornych oraz ustalania praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania w należących do ich właściwości sprawach,

• podczas mediacji można ustalać treść decyzji,

• mediować można z organem prowadzącym postępowanie albo z innymi stronami.

Przeprowadzenie mediacji zależy wyłącznie od decyzji organu administracji publicznej, który prowadzi dane postępowanie. Nie oznacza to jednak, że inwestor lub inne strony postępowania nie mogą podjąć działań mających na celu doprowadzenie do mediacji. W tym celu należy złożyć w organie prowadzącym postępowanie wniosek o przeprowadzenie mediacji. Ustawodawca nie wprowadził wzoru takiego wniosku, nie przewidział także jego obowiązkowych elementów.

Warto jednak we wniosku zawrzeć następujące elementy:

• oznaczenie wnioskodawcy, wraz z jego adresem,

• wskazanie jakiego postępowania ma dotyczyć mediacja (warto podać znak sprawy),

• wykazanie, że charakter sprawy pozwala na przeprowadzenie mediacji,

• określenie podmiotów, które mają mediować,

• wskazanie korzyści z mediacji oraz jej możliwych efektów,

• własnoręczny podpis wnioskodawcy.

We wniosku można wskazać proponowanego przez siebie mediatora.

Jeżeli organ administracji publicznej uzna, że w danej sprawie istnieje możliwość przeprowadzenia mediacji, to poinformuje o tym strony (oraz organ współdziałający, który miał zająć stanowisko w sprawie) wysyłając do nich zawiadomienie o możliwości przeprowadzenia mediacji. Zawiadomienie o możliwości przeprowadzenia mediacji zawiera pouczenie o zasadach prowadzenia mediacji oraz ponoszenia jej kosztów. Dodatkowo w zawiadomieniu organ zwraca się do stron o wyrażenie zgody na przeprowadzenie mediacji oraz wybranie mediatora w terminie czternastu dni od dnia doręczenia zawiadomienia.

Zgoda na przeprowadzenie mediacji nie może być dorozumiana. Każda ze stron musi wprost wskazać, że wyraża zgodę na mediację. Mediacja może trwać, co do zasady, do dwóch miesięcy, przy czym na zgodny wniosek stron lub z innych ważnych powodów termin ten może być przedłużony o kolejny miesiąc. W czasie trwania mediacji organ nie może podjąć żadnych działań – mediacja ma pierwszeństwo. Co ważne, okresu trwania mediacji nie wlicza się do terminów określonych w przepisach dotyczących czasu trwania postępowania.

Mediacja nie jest jawna. Mediator, uczestnicy mediacji i inne osoby biorące udział w mediacji są obowiązani zachować w tajemnicy wszelkie fakty, o których dowiedzieli się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że uczestnicy mediacji postanowią inaczej.